DT News - Poland - Numeryczna weryfikacja problematyki mocowania protezy całkowitej dolnej wspartej o 1 lub 2 wszczepy

Search Dental Tribune

Numeryczna weryfikacja problematyki mocowania protezy całkowitej dolnej wspartej o 1 lub 2 wszczepy

Obszary występowania naprężeń w zakresie 1-10 MPa przy obciążeniu prawej części protezy: wspartej o 2 implanty.
Bartosz Bujak, Roman Grygoruk, Tomasz Lekszycki i Elżbieta Mierzwińska-Nastalska

Bartosz Bujak, Roman Grygoruk, Tomasz Lekszycki i Elżbieta Mierzwińska-Nastalska

pią. 5 lutego 2016

ratować

Możliwość wykorzystania pojedynczego implantu jako elementu kotwiczącego dla dolnej protezy całkowitej wydaje się być alternatywą dla postępowania standardowego zakładającego wsparcie protezy ruchomej o 2 wszczepy. Koncepcja ta zwiększa zakres wykorzystania tej metody u pacjentów, u których z powodu różnych ograniczeń nie można zastosować postępowania klasycznego. Dotyczy to przypadków skrajnej atrofii podłoża kostnego, specyficznego przebiegu pęczka naczyniowo-nerwowego, deformacji pola protetycznego po terapii nowotworowej czy deficytu ekonomicznego.

Metoda ta wymaga jednak dalszych badań i obserwacji. Ważnych wyników mogą dostarczyć testy właściwości biomechanicznych tego rodzaju konstrukcji w symulacji obciążeń protezy w układzie stomatognatycznym (US) z zastosowaniem metody elementów skończonych (MES). Analiza MES pozwala na porównanie i ocenę zachowania się protezy wspartej o pojedynczy implant lub 2 wszczepy, uwzględniając jej obciążenie siłami żucia, potencjalne przemieszczenia, zakresy siły i obszary nacisku na podłoże oraz wartości naprężenia na elementy retencyjne łączące wszczep z protezą.

Leczenie protetyczne braków całkowitych w żuchwie z zastosowaniem konwencjonalnej protezy całkowitej w warunkach zaawansowanej atrofii podłoża kostnego w obszarze pola protetycznego jest zadaniem trudnym, często obarczonym ryzykiem niepowodzenia. Słaba retencja i stabilizacja protezy ruchomej znacząco obniża jakość życia pacjenta, co odzwierciedla się z reguły w postaci ograniczenia pewności siebie osoby użytkującej protezę ruchomą, wykluczenia z życia towarzyskiego, zubożenia diety, braku akceptacji wykonanego uzupełnienia protetycznego. Rozwój implantoprotetyki stworzył nowe możliwości, pozwalające na wykonanie stabilnych i zadowalających czynnościowo ruchomych uzupełnień protetycznych nawet w trudnych warunkach anatomicznych przy znacznie zanikłym podłożu kostnym. Od 2002 r. Konsensus McGilla zakłada, że standardowym rozwiązaniem protetycznym w przypadku leczenia bezzębia w żuchwie jest wykonanie protezy całkowitej typu OVD wspartej o 2 implanty.1

Przedni odcinek trzonu żuchwy między otworami bródkowymi jest regionem anatomicznie bezpiecznym z wystarczającą ilością tkanki kostnej, przyjętym jako optymalne miejsce do wprowadzenia wszczepów. W celu mechanicznego zakotwiczenia protezy ruchomej wspartej o implanty wykorzystuje się różne typy precyzyjnych elementów retencyjnych takich, jak: zespolenia kładkowe, magnesy, korony teleskopowe, zaczepy kulowe, osiowe elementy typu lokator.

Skrajnie niekorzystne warunki anatomiczne związane z zaawansowaną atrofią części zębodołowej żuchwy, przebiegiem pęczka naczyniowo-nerwowego blisko linii pośrodkowej żuchwy lub deformacje pooperacyjne u pacjentów po chirurgicznym leczeniu nowotworów części twarzowej czaszki często wykluczają możliwość wprowadzenia wszczepów w odcinku bródkowym. Alternatywą w tego typu przypadkach może być redukcja liczby implantów do pojedynczego, umiejscowionego centralnie w linii pośrodkowej żuchwy.

W 1993 r. Cordioli rozpoczął badania nad możliwością wykorzystania pojedynczego implantu umiejscowionego w linii pośrodkowej żuchwy jako elementu kotwiczącego dla dolnej protezy całkowitej – z pozytywnym rezultatem.2 Carlsson przewiduje zmianę paradygmatu leczenia bezzębia w żuchwie w kierunku redukcji liczby implantów z 2 do jednego i wsparciu na nim protezy całkowitej dolnej.3 Zarb podaje, że będzie to kolejna opcja rehabilitacji protetycznej pacjentów bezzębnych, rozwiązująca problem adaptacji w trudnych przypadkach klinicznych.4

Wielu autorów zwraca uwagę na aspekt ekonomiczny leczenia implantoprotetycznego. Redukcja kosztów odgrywa coraz większą rolę w ustalaniu planu leczenia.5,6 Także minimalna interwencja chirurgiczna, która przynosi poprawę stabilizacji i retencji protezy całkowitej oraz redukcja implantologicznych elementów protetycznych w przypadku protezy typu OVD wspartej o pojedynczy implant to dalsze korzyści, które sprawiają, że leczenie takie ze względów ekonomicznych staje się bardziej osiągalne dla starszych wiekiem bezzębnych pacjentów.7,8,9 Doświadczenia kliniczne wskazują, że nawet jednoimplantowa mechaniczna retencja jest skuteczniejsza niż stabilizacja konwencjonalnej, czynnościowo przyssanej protezy całkowitej dolnej.10 11 Wyniki analizy MES biomechaniki protez całkowitych typu OVD wspartych o pojedynczy implant dające pozytywne rezultaty potwierdzają prawidłowość tej koncepcji leczenia.12,13

_Materiał
W badaniach do pozyskania danych zastosowano skaner prążkowy światła niebieskiego ATOS Compact Scan 5M (GOM mbH, Braunschweig, Germany). Obrobione i przygotowane modele stanowiły bryłową reprezentację rzeczywistych elementów, jakimi są: gipsowy model żuchwy odlany na podstawie wycisku i proteza. Poddane zostały one obróbce geometrycznej polegającej na umiejscowieniu implantów, a następnie poprzez założenie odpowiednich warunków brzegowych poddane wstępnej analizie metodą elementów skończonych. Założeniem analiz było wykazanie różnic przy wsparciu protezy o 1 i 2 implanty w zakresie przenoszenia obciążeń i przemieszczeń w lokalnym układzie proteza-żuchwa. Do modelowania geometrycznego i analiz MES wykorzystano system SolidWorks®. Schemat umiejscowienia implantów oraz sposobu przykładania obciążenia przedstawiono na rycinie 1.
 

_Metoda
W analizie zastosowano jednorodne modele materiałów, których charakterystyczne dane wytrzymałościowe to: dla protezy (PMMA) E=4500 MPa; ν=0,35, dla wycisku bezzębnej żuchwy E=13700 MPa; ν=0,3, dla implantu E=135000; ν=0,3. Matryce łącznika typu lokator i implant zostały osadzone bezpośrednio w modelach żuchwy i protezy z założeniem kompatybilności siatki elementów skończonych bez możliwości ruchu między modelami. Pojedynczy implant osadzono w linii pośrodkowej, a w przypadku 2 implantów – symetrycznie do linii pośrodkowej w obrębie przedniego odcinka trzonu żuchwy (Ryc. 1a i b).

Analizę numeryczną przeprowadzono w module obliczeniowym sytemu SolidWorks Simulation, przyjmując unieruchomienie dolnej części modelu żuchwy i sekwencyjne przykładanie obciążenia 300N na powierzchni zębowej protezy (Ryc. 1c).

_Wyniki
Przedstawiona analiza pozwala na oszacowanie wpływu zastosowania jednego lub 2 implantów stabilizujących dolną całkowitą protezę zębową na dystrybucję naprężeń i przemieszczeń w układzie proteza-implant-podłoże kostne. Uwzględnione zostały obszary, w których zakres naprężeń zawiera się w przedziale 1-10 MPa, co przedstawiono na rycinach 2 i 3. Wyraźnie widoczne są zmiany związane z przenoszeniem obciążeń przez implanty. W przypadku wsparcia protezy o 1 implant widoczna jest równomierność obciążenia protezy i podłoża, tzn. w przypadku bocznego obciążenia protezy naprężenia w materiale protezy widoczne są również w przeciwnej nieobciążonej stronie, a w sytuacji, gdy proteza jest wsparta o 2 implanty – tej symetrii się nie obserwuje.

2 implanty stanowią również barierę dla swobodnego przemieszczania się protezy. Analiza wykazuje, że dla 2 implantów, przy jednostronnym obciążeniu, przemieszczenie strony przeciwnej jest minimalne w porównaniu do analogicznego przypadku przy wsparciu o pojedynczy implant (Ryc. 4).

W przypadku obciążenia powierzchni bocznej protezy niezmienioną siłą 300N (Ryc. 5), widoczne obszary występowania naprężeń w zakresie 1-25 MPa pozwalają wnioskować, że dwa implanty mogą być lepszym rozwiązaniem z uwagi na korzystniejsze rozłożenie obciążenia w protezie i podłożu (ryc. 5 bez protezy). Jednakże w tym przypadku naprężenia w obrębie implantu i obszaru okołoimplantowego są ok. 40% wyższe niż w przypadku pojedynczego implantu. Spowodowane jest to dodatkowym obciążeniem pochodzącym od momentu rotacji protezy, która poprzez mechaniczną blokadę w postaci dwóch implantów nie może samoistnie obracać się pod wpływem sił działających podczas aktu żucia. Wartość 1-25 MPa najlepiej odzwierciedla naprężenia w podłożu.

_Podsumowanie

W publikacji Bujak i wsp.12 przedstawiona została analiza zachowania protezy w przypadku wykorzystania rzeczywistych modeli bezzębnego podłoża nośnego uzyskanego na podstawie cyfrowych metod pozyskiwania modeli geometrycznych (skaner 3D). Wykazano, że zastosowanie tej metody pozwala na uzyskanie dokładnego odwzorowania podłoża kostnego wraz z odwzorowaną poprzez wycisk powierzchnią śluzówki. Takie modele dają możliwość wskazania obszarów najbardziej obciążonych oraz oszacowania kierunków przemieszczania się protezy w trakcie procesu żucia, co należy uznać za zaletę przedstawionej metodyki. Wadą tych modeli, z uwagi na niekompletną geometrię jest niemożność zastosowania zaawansowanych modeli przebudowy tkanki kostnej, które wykazałyby, jak zmiana obciążenia lub całkowite odciążenie obszarów podłoża kostnego wpływa na kość żuchwy.

Niniejsza praca jest wstępną analizą obciążeń i przemieszczeń przy wsparciu protezy całkowitej dolnej o pojedynczy lub 2 implanty. Analiza wykazuje, że zastosowanie 2 implantów z założenia skutkuje lepszą stabilizacją protezy, jednakże powoduje niemożność jej samoistnego dopasowania się do chwilowych warunków procesu żucia, tzn. nie pozwala na swobodną rotację. Całość obciążenia pochodzącego od momentu rotacji przenoszą naprzemiennie implanty, powodując występowanie obszarów nieobciążonych w obszarze protezy, a w efekcie – w podłożu kostnym żuchwy. Dlatego też można stwierdzić, że z uwagi na biomechanikę kości lepszy jest system oparty na jednym implancie, który w pewnym stopniu pozwala na swobodne dopasowanie się protezy do chwilowego stanu narządu żucia, jednocześnie zapewniając dostateczną stabilizację protezy. Jednak i w tym przypadku występują niepożądane zjawiska związane z występowaniem obszarów nieobciążonych, które prowadzą do dyskomfortu związanego z „kołysaniem się protezy” względem osi leżącej w płaszczyźnie strzałkowej (proteza jest podparta w okolicy trójkątów zatrzonowcowych i na implancie – trójkąt podparcia).
Należy podkreślić, że w analizowanym przypadku kość żuchwy została zastąpiona jednorodnym materiałem, co nie pozwala na prawidłowe oszacowanie wpływu liczby implantów i sposobu ich osadzenia na tkankę kostną i jej adaptacyjną przebudowę. Dopiero zastosowanie zaawansowanych modułów matematycznych symulujących przebudowę tkanki kostnej opartych na geometrycznych modelach odwzorowujących gęstość materiału kostnego poszczególnych przypadków klinicznych pozwoli na lepsze poznanie wpływu sposobu stabilizacji protezy na jakość i długoterminowy komfort jej użytkowania.
 

embedImagecenter("Imagecenter_1_2145",2145, "large");

_Autorzy:
Bartosz Bujak, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Katedra Protetyki Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik: prof. dr hab. E. Mierzwińska-Nastalska

Roman Grygoruk, Tomasz Lekszycki
Wydział Inżynierii Produkcji Instytutu Mechaniki i Konstrukcji Politechniki Warszawskiej
Kierownik: dr hab. inż. Tomasz Lekszycki

 

Piśmiennictwo:
1. Fein JS, Carlsson GE: The McGill consensus statement on overdentures. In: Fein JS, Carlsson GE, (eds). Implant Overdentures: The Standard of Care for Edentulous Patients. Quintessence Publ. comp., 2003, 155-157.
2. Cordioli G, Majzoub Z, Castamga S: Mandibular overdentures anchored to single implants: a five-year prospective study. J. Prosthet. Dent., 1997, 78, 159-165.
3. Carlsson G: Future directions. In: Feine J, Carlsson G, eds.: Implant Overdentures: The Standard of Care for the Edentulous Patients. Quintessence Pub. Co. Inc. 2003, 145-154.
4. Zarb GA: The edentulous predicament. In: Zarb GA, Bolender CL, Eckert SE, Jacob RF, Fenton AH, Mericske-Stern R, eds.: Prosthodontic Treatment for Edentulous Patients. Complete Dentures and Implant-Supported Prostheses. 2004, 3-5.
5. Carlsson G, Kronstrom M, de Baat C, Cune M, Davis D, Garefis P, Heo SJ, Jokstad A, Matsuura M, Narhi T, Ow R, Pissiotis A, Sato H, Zarb G: A survey of the use of mandibular implant overdentures in 10 countries. Int. J. Prosthodont., 2004, 17, 211-217.
6. Takanashi Y, Penrod JR, Lund JP, Feine JS: A cost-comparison of mandibular two-implant overdentures and conventional denture treatment. Int. J. Prosthodont., 2004, 17, 181-186.
7. Engquist B, Bargendal T, Kallus T, Linden U: A retrospective multicenter evaluation of osseointegrated implants supporting overdentures. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1988, 3, 129-134.
8. Jemt T, Chai J, Harnett J, Heath M, Hutton J, Johns R, McKenna S, McNamara D, van Steenberghe D, Taylor R, Watson R, Herrmann I: A 5-year prospective multicenter follow-up report on overdentures supported by osseointegrated implants. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1996, 11, 291-298.
9. Bergendal T, Engquist B: Implant-supported overdentures: a longitudinal prospective study. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1998, 13, 253-262.
10. Koczorowski R, Surdacka A, Brożek R: Doświadczenia własne z protezami bezzębnej żuchwy opartymi na wszczepach śródkostnych. Dent. Forum, 2005, 32, 2, 7-16.
11. Bujak B, Lisiakiewicz W, Rolski D, Mateńko D, Mierzwińska-Nastalska E, Wojtowicz A: Rehabilitacja protetyczna z zastosowaniem protezy całkowitej typu overdenture wspartej o pojedynczy implant w żuchwie. Implants 2014, 1, 12-16.
12. Bujak B, Grygoruk R, Mierzwińska-Nastalska E, Lekszycki T: Numeryczna weryfikacja problematyki mocowania protezy całkowitej wspartej o pojedynczy implant. Implants 2015, 2, 42-47.
13. Żmudzki J, Chladek W: Rozpoznanie biomechaniki protez overdenture mocowanych do pojedynczego implantu. Protet. Stomatol., 2010, LX, 1, 22-27.

 

Metoda ta wymaga jednak dalszych badań i obserwacji. Ważnych wyników mogą dostarczyć testy właściwości biomechanicznych tego rodzaju konstrukcji w symulacji obciążeń protezy w układzie stomatognatycznym (US) z zastosowaniem metody elementów skończonych (MES). Analiza MES pozwala na porównanie i ocenę zachowania się protezy wspartej o pojedynczy implant lub 2 wszczepy, uwzględniając jej obciążenie siłami żucia, potencjalne przemieszczenia, zakresy siły i obszary nacisku na podłoże oraz wartości naprężenia na elementy retencyjne łączące wszczep z protezą.
Leczenie protetyczne braków całkowitych w żuchwie z zastosowaniem konwencjonalnej protezy całkowitej w warunkach zaawansowanej atrofii podłoża kostnego w obszarze pola protetycznego jest zadaniem trudnym, często obarczonym ryzykiem niepowodzenia. Słaba retencja i stabilizacja protezy ruchomej znacząco obniża jakość życia pacjenta, co odzwierciedla się z reguły w postaci ograniczenia pewności siebie osoby użytkującej protezę ruchomą, wykluczenia z życia towarzyskiego, zubożenia diety, braku akceptacji wykonanego uzupełnienia protetycznego. Rozwój implantoprotetyki stworzył nowe możliwości, pozwalające na wykonanie stabilnych i zadowalających czynnościowo ruchomych uzupełnień protetycznych nawet w trudnych warunkach anatomicznych przy znacznie zanikłym podłożu kostnym. Od 2002 r. Konsensus McGilla zakłada, że standardowym rozwiązaniem protetycznym w przypadku leczenia bezzębia w żuchwie jest wykonanie protezy całkowitej typu OVD wspartej o 2 implanty.1
Przedni odcinek trzonu żuchwy między otworami bródkowymi jest regionem anatomicznie bezpiecznym z wystarczającą ilością tkanki kostnej, przyjętym jako optymalne miejsce do wprowadzenia wszczepów. W celu mechanicznego zakotwiczenia protezy ruchomej wspartej o implanty wykorzystuje się różne typy precyzyjnych elementów retencyjnych takich, jak: zespolenia kładkowe, magnesy, korony teleskopowe, zaczepy kulowe, osiowe elementy typu lokator.
Skrajnie niekorzystne warunki anatomiczne związane z zaawansowaną atrofią części zębodołowej żuchwy, przebiegiem pęczka naczyniowo-nerwowego blisko linii pośrodkowej żuchwy lub deformacje pooperacyjne u pacjentów po chirurgicznym leczeniu nowotworów części twarzowej czaszki często wykluczają możliwość wprowadzenia wszczepów w odcinku bródkowym. Alternatywą w tego typu przypadkach może być redukcja liczby implantów do pojedynczego, umiejscowionego centralnie w linii pośrodkowej żuchwy.
W 1993 r. Cordioli rozpoczął badania nad możliwością wykorzystania pojedynczego implantu umiejscowionego w linii pośrodkowej żuchwy jako elementu kotwiczącego dla dolnej protezy całkowitej – z pozytywnym rezultatem.2 Carlsson przewiduje zmianę paradygmatu leczenia bezzębia w żuchwie w kierunku redukcji liczby implantów z 2 do jednego i wsparciu na nim protezy całkowitej dolnej.3 Zarb podaje, że będzie to kolejna opcja rehabilitacji protetycznej pacjentów bezzębnych, rozwiązująca problem adaptacji w trudnych przypadkach klinicznych.4
Wielu autorów zwraca uwagę na aspekt ekonomiczny leczenia implantoprotetycznego. Redukcja kosztów odgrywa coraz większą rolę w ustalaniu planu leczenia.5,6 Także minimalna interwencja chirurgiczna, która przynosi poprawę stabilizacji i retencji protezy całkowitej oraz redukcja implantologicznych elementów protetycznych w przypadku protezy typu OVD wspartej o pojedynczy implant to dalsze korzyści, które sprawiają, że leczenie takie ze względów ekonomicznych staje się bardziej osiągalne dla starszych wiekiem bezzębnych pacjentów.7,8,9 Doświadczenia kliniczne wskazują, że nawet jednoimplantowa mechaniczna retencja jest skuteczniejsza niż stabilizacja konwencjonalnej, czynnościowo przyssanej protezy całkowitej dolnej.10 11 Wyniki analizy MES biomechaniki protez całkowitych typu OVD wspartych o pojedynczy implant dające pozytywne rezultaty potwierdzają prawidłowość tej koncepcji leczenia.12,13

_Materiał
W badaniach do pozyskania danych zastosowano skaner prążkowy światła niebieskiego ATOS Compact Scan 5M (GOM mbH, Braunschweig, Germany). Obrobione i przygotowane modele stanowiły bryłową reprezentację rzeczywistych elementów, jakimi są: gipsowy model żuchwy odlany na podstawie wycisku i proteza. Poddane zostały one obróbce geometrycznej polegającej na umiejscowieniu implantów, a następnie poprzez założenie odpowiednich warunków brzegowych poddane wstępnej analizie metodą elementów skończonych. Założeniem analiz było wykazanie różnic przy wsparciu protezy o 1 i 2 implanty w zakresie przenoszenia obciążeń i przemieszczeń w lokalnym układzie proteza-żuchwa. Do modelowania geometrycznego i analiz MES wykorzystano system SolidWorks®. Schemat umiejscowienia implantów oraz sposobu przykładania obciążenia przedstawiono na rycinie 1.

_Metoda
W analizie zastosowano jednorodne modele materiałów, których charakterystyczne dane wytrzymałościowe to: dla protezy (PMMA) E=4500 MPa; ν=0,35, dla wycisku bezzębnej żuchwy E=13700 MPa; ν=0,3, dla implantu E=135000; ν=0,3. Matryce łącznika typu lokator i implant zostały osadzone bezpośrednio w modelach żuchwy i protezy z założeniem kompatybilności siatki elementów skończonych bez możliwości ruchu między modelami. Pojedynczy implant osadzono w linii pośrodkowej, a w przypadku 2 implantów – symetrycznie do linii pośrodkowej w obrębie przedniego odcinka trzonu żuchwy (Ryc. 1a i b).
Analizę numeryczną przeprowadzono w module obliczeniowym sytemu SolidWorks Simulation, przyjmując unieruchomienie dolnej części modelu żuchwy i sekwencyjne przykładanie obciążenia 300N na powierzchni zębowej protezy (Ryc. 1c).
_Wyniki
Przedstawiona analiza pozwala na oszacowanie wpływu zastosowania jednego lub 2 implantów stabilizujących dolną całkowitą protezę zębową na dystrybucję naprężeń i przemieszczeń w układzie proteza-implant-podłoże kostne. Uwzględnione zostały obszary, w których zakres naprężeń zawiera się w przedziale 1-10 MPa, co przedstawiono na rycinach 2 i 3. Wyraźnie widoczne są zmiany związane z przenoszeniem obciążeń przez implanty. W przypadku wsparcia protezy o 1 implant widoczna jest równomierność obciążenia protezy i podłoża, tzn. w przypadku bocznego obciążenia protezy naprężenia w materiale protezy widoczne są również w przeciwnej nieobciążonej stronie, a w sytuacji, gdy proteza jest wsparta o 2 implanty – tej symetrii się nie obserwuje.
2 implanty stanowią również barierę dla swobodnego przemieszczania się protezy. Analiza wykazuje, że dla 2 implantów, przy jednostronnym obciążeniu, przemieszczenie strony przeciwnej jest minimalne w porównaniu do analogicznego przypadku przy wsparciu o pojedynczy implant (Ryc. 4).
W przypadku obciążenia powierzchni bocznej protezy niezmienioną siłą 300N (Ryc. 5), widoczne obszary występowania naprężeń w zakresie 1-25 MPa pozwalają wnioskować, że dwa implanty mogą być lepszym rozwiązaniem z uwagi na korzystniejsze rozłożenie obciążenia w protezie i podłożu (ryc. 5 bez protezy). Jednakże w tym przypadku naprężenia w obrębie implantu i obszaru okołoimplantowego są ok. 40% wyższe niż w przypadku pojedynczego implantu. Spowodowane jest to dodatkowym obciążeniem pochodzącym od momentu rotacji protezy, która poprzez mechaniczną blokadę w postaci dwóch implantów nie może samoistnie obracać się pod wpływem sił działających podczas aktu żucia. Wartość 1-25 MPa najlepiej odzwierciedla naprężenia w podłożu.
_Podsumowanie
W publikacji Bujak i wsp.12 przedstawiona została analiza zachowania protezy w przypadku wykorzystania rzeczywistych modeli bezzębnego podłoża nośnego uzyskanego na podstawie cyfrowych metod pozyskiwania modeli geometrycznych (skaner 3D). Wykazano, że zastosowanie tej metody pozwala na uzyskanie dokładnego odwzorowania podłoża kostnego wraz z odwzorowaną poprzez wycisk powierzchnią śluzówki. Takie modele dają możliwość wskazania obszarów najbardziej obciążonych oraz oszacowania kierunków przemieszczania się protezy w trakcie procesu żucia, co należy uznać za zaletę przedstawionej metodyki. Wadą tych modeli, z uwagi na niekompletną geometrię jest niemożność zastosowania zaawansowanych modeli przebudowy tkanki kostnej, które wykazałyby, jak zmiana obciążenia lub całkowite odciążenie obszarów podłoża kostnego wpływa na kość żuchwy.
Niniejsza praca jest wstępną analizą obciążeń i przemieszczeń przy wsparciu protezy całkowitej dolnej o pojedynczy lub 2 implanty. Analiza wykazuje, że zastosowanie 2 implantów z założenia skutkuje lepszą stabilizacją protezy, jednakże powoduje niemożność jej samoistnego dopasowania się do chwilowych warunków procesu żucia, tzn. nie pozwala na swobodną rotację. Całość obciążenia pochodzącego od momentu rotacji przenoszą naprzemiennie implanty, powodując występowanie obszarów nieobciążonych w obszarze protezy, a w efekcie – w podłożu kostnym żuchwy. Dlatego też można stwierdzić, że z uwagi na biomechanikę kości lepszy jest system oparty na jednym implancie, który w pewnym stopniu pozwala na swobodne dopasowanie się protezy do chwilowego stanu narządu żucia, jednocześnie zapewniając dostateczną stabilizację protezy. Jednak i w tym przypadku występują niepożądane zjawiska związane z występowaniem obszarów nieobciążonych, które prowadzą do dyskomfortu związanego z „kołysaniem się protezy” względem osi leżącej w płaszczyźnie strzałkowej (proteza jest podparta w okolicy trójkątów zatrzonowcowych i na implancie – trójkąt podparcia).
Należy podkreślić, że w analizowanym przypadku kość żuchwy została zastąpiona jednorodnym materiałem, co nie pozwala na prawidłowe oszacowanie wpływu liczby implantów i sposobu ich osadzenia na tkankę kostną i jej adaptacyjną przebudowę. Dopiero zastosowanie zaawansowanych modułów matematycznych symulujących przebudowę tkanki kostnej opartych na geometrycznych modelach odwzorowujących gęstość materiału kostnego poszczególnych przypadków klinicznych pozwoli na lepsze poznanie wpływu sposobu stabilizacji protezy na jakość i długoterminowy komfort jej użytkowania.

_Autorzy:
Bartosz Bujak, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Katedra Protetyki Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik: prof. dr hab. E. Mierzwińska-Nastalska

Roman Grygoruk, Tomasz Lekszycki
Wydział Inżynierii Produkcji Instytutu Mechaniki i Konstrukcji Politechniki Warszawskiej
Kierownik: dr hab. inż. Tomasz Lekszycki



Piśmiennictwo:
1. Fein JS, Carlsson GE: The McGill consensus statement on overdentures. In: Fein JS, Carlsson GE, (eds). Implant Overdentures: The Standard of Care for Edentulous Patients. Quintessence Publ. comp., 2003, 155-157.
2. Cordioli G, Majzoub Z, Castamga S: Mandibular overdentures anchored to single implants: a five-year prospective study. J. Prosthet. Dent., 1997, 78, 159-165.
3. Carlsson G: Future directions. In: Feine J, Carlsson G, eds.: Implant Overdentures: The Standard of Care for the Edentulous Patients. Quintessence Pub. Co. Inc. 2003, 145-154.
4. Zarb GA: The edentulous predicament. In: Zarb GA, Bolender CL, Eckert SE, Jacob RF, Fenton AH, Mericske-Stern R, eds.: Prosthodontic Treatment for Edentulous Patients. Complete Dentures and Implant-Supported Prostheses. 2004, 3-5.
5. Carlsson G, Kronstrom M, de Baat C, Cune M, Davis D, Garefis P, Heo SJ, Jokstad A, Matsuura M, Narhi T, Ow R, Pissiotis A, Sato H, Zarb G: A survey of the use of mandibular implant overdentures in 10 countries. Int. J. Prosthodont., 2004, 17, 211-217.
6. Takanashi Y, Penrod JR, Lund JP, Feine JS: A cost-comparison of mandibular two-implant overdentures and conventional denture treatment. Int. J. Prosthodont., 2004, 17, 181-186.
7. Engquist B, Bargendal T, Kallus T, Linden U: A retrospective multicenter evaluation of osseointegrated implants supporting overdentures. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1988, 3, 129-134.
8. Jemt T, Chai J, Harnett J, Heath M, Hutton J, Johns R, McKenna S, McNamara D, van Steenberghe D, Taylor R, Watson R, Herrmann I: A 5-year prospective multicenter follow-up report on overdentures supported by osseointegrated implants. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1996, 11, 291-298.
9. Bergendal T, Engquist B: Implant-supported overdentures: a longitudinal prospective study. Int. J. Oral Maxillofac. Impl., 1998, 13, 253-262.
10. Koczorowski R, Surdacka A, Brożek R: Doświadczenia własne z protezami bezzębnej żuchwy opartymi na wszczepach śródkostnych. Dent. Forum, 2005, 32, 2, 7-16.
11. Bujak B, Lisiakiewicz W, Rolski D, Mateńko D, Mierzwińska-Nastalska E, Wojtowicz A: Rehabilitacja protetyczna z zastosowaniem protezy całkowitej typu overdenture wspartej o pojedynczy implant w żuchwie. Implants 2014, 1, 12-16.
12. Bujak B, Grygoruk R, Mierzwińska-Nastalska E, Lekszycki T: Numeryczna weryfikacja problematyki mocowania protezy całkowitej wspartej o pojedynczy implant. Implants 2015, 2, 42-47.
13. Żmudzki J, Chladek W: Rozpoznanie biomechaniki protez overdenture mocowanych do pojedynczego implantu. Protet. Stomatol., 2010, LX, 1, 22-27.

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

advertisement
advertisement