1 grudnia – Światowy Dzień AIDS

Z raportu UNAIDS wynika, że gdyby ludzie poznali swój status serologiczny, mogliby korzystać z odpowiednich świadczeń. Autorzy raportu podkreślają, istnienie pilnej potrzeby podwyższenia wskaźników efektywności, redukcji kosztów terapii drugiego i trzeciego „rzutu” oraz wprowadzenia nowych metod rozszerzenia i utrzymania dostępu do leczenia.

Pomimo osiągnięcia zadowalającego poziomu postępu w kwestii ograniczenia nowych zakażeń HIIV, całkowita ich liczba nadal pozostaje wysoka – w 2011 r. zakaziło się HIV 2,5 mln osób. W raporcie omówiono kwestię redukcji nowych zakażeń HIV na świecie, w tym celu na masową skalę należy stosować kombinację różnych metod profilaktycznych, np. do 2025 r. można zapobiec ok. 1 na 5 nowych zakażeń HIV we wschodniej i południowej Afryce dzięki wykonanej w warunkach medycznych praktyce dobrowolnego obrzezania mężczyzn. Autorzy raportu pokazują, iż przypadki zakażenia HIV są nadal niezwykle liczne wśród osób sprzedających usługi seksualne, wśród mężczyzn mających seks z mężczyznami oraz wśród osób stosujących środki odurzające w iniekcji. W większości przypadków populacje te, kluczowe z punktu widzenia ryzyka zakażeń, nie są objęte programami profilaktycznymi ani terapeutycznymi.

W Polsce każdego dnia statystycznie 3 osoby dowiadują się o fakcie zakażenia HIV. Są to zazwyczaj zakażenia, których można uniknąć, stosując odpowiednią profilaktykę. W pierwszych latach epidemii w Polsce główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV stanowiło stosowanie dożylnych środków psychoaktywnych (IDU). Od 2001 r. obserwuje się odwrócenie tych trendów epidemii. Zakażenie coraz częściej jest wynikiem ryzykownych zachowań seksualnych u osób bez epizodów narkomanii dożylnej. Obecnie niepokojąco wzrasta liczba zakażeń w populacji mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM). Wspólną cechą epidemii na całym świecie jest fakt, że HIV dotyka głównie osoby młode. W Polsce jest podobnie: 36% wszystkich zakażeń HIV występuje w populacji między 20. a 29 r.ż. Dominującą grupę (85%) wśród zakażonych HIV stanowiły osoby w wieku tzw. produkcyjnym (20-49 lat).

W 2011 r. zgłoszono 1333 przypadki zakażenia HIV (w tym 1020 mężczyzn, 184 kobiety, a w 129 przypadkach brak jest danych dotyczących płci). Część z tych zakażeń stanowią przypadki rozpoznane w latach wcześniejszych, których zgłoszenie nastąpiło dopiero w ubiegłym roku. Liczba przypadków nowych zakażeń HIV, rozpoznanych w r. 2011, wynosiła 992. Wśród nowo zakażonych zdecydowanie dominowali mężczyźni (82%). Osoby, wśród których rozpoznano zakażenie HIV to tzw. młodzi dorośli, w przedziale wieku 20-29 (36%,) oraz 30-39 (35%).
Z danych wynika, że w 2011 r. prawdopodobną drogą transmisji wirusa HIV w 228 przypadkach były kontakty seksualne między mężczyznami, co stanowiło prawie 23% wszystkich zgłoszonych przypadków. W 70 przypadkach zakażeń HIV (7%) jako prawdopodobną drogę zakażenia wskazano kontakty heteroseksualne, natomiast w 45 przypadkach – stosowanie środków odurzających w iniekcjach. W r. 2011 najwięcej nowych zakażeń HIV odnotowano w województwie mazowieckim (240 przypadków), co stanowiło 24% wszystkich zakażeń, następnie w województwie śląskim – ponad 13% oraz dolnośląskim – 13% wszystkich zakażeń.

Wyraźny wzrost liczby nowo wykrywanych zakażeń HIV ma najprawdopodobniej swoje źródło w zwiększającej się liczbie wykonywanych badań w kierunku HIV, ale także rozwojem nowej epidemii w grupie mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami. Grupa ta wydaje się być szczególnie dotknięta epidemią w województwie mazowieckim, w którym doszło do wielokrotnego wzrostu wykrywalności zakażeń, zwłaszcza w ciągu ostatnich 3 lat.

W 2012 r. Polska pełni funkcję przewodniczącego Rady Koordynacyjnej Programu UNAIDS. Funkcję przewodniczącego sprawuje Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, dr Igor Radziewicz-Winnicki. Rada jest ciałem zarządzającym ONZ-owskim programem UNAIDS, którego celem jest walka z epidemią HIV/AIDS na świecie. PCB powstała w r. 1994 decyzją Rady Społeczno-Ekonomicznej ONZ (ECOSOC), ale aktywną działalność rozpoczęła w 1996 r. Polska była jednym ze współzałożycieli Rady. Na wybór Polski do pełnienia prestiżowej funkcji Przewodniczącego niewątpliwie miało wpływ uznanie dla dorobku Polski w walce z epidemią HIV/AIDS oraz fakt, że Polska postrzegana jest w naszym regionie jako lider rozwiązań systemowych w walce z epidemią HIV/AIDS.

UNAIDS to wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS, który inspiruje i sprawuje wiodącą rolę w podejmowaniu działań ukierunkowanych na osiągnięcie poziomu: zero nowych zakażeń HIV, zero dyskryminacji, zero zgonów z powodu AIDS. UNAIDS łączy wysiłki
11 organizacji ONZ: UNHCR, UNICEF, WFP, UNDP, UNFPA, UNODC, UN Women, ILO, UNESCO, WHO oraz Banku Światowego, a także ściśle współpracuje z partnerami krajowymi i globalnymi w celu zintensyfikowania reakcji na epidemię AIDS.