Nowa droga do celowanej terapii zapalenia przyzębia

Franziska Beier, Dental Tribune International

pon. 10 maja 2021

ratować

Nowe podejście do leczenia zapalenia przyzębia może sprawić, że stosowanie antybiotyków stanie się przestarzałe, ponieważ atakuje tylko bakterie wywołujące chorobę, oszczędzając te, które są nieszkodliwe. Został opracowany w wyniku współpracy pomiędzy Martin Luther University Halle-Wittenberg (MLU), Fraunhofer Institute for Cell Therapy and Immunology IZI w Lipsku oraz PerioTrap Pharmaceuticals w Halle. Naukowcy spodziewają się, że nowa metoda leczenia wywoła niewiele skutków ubocznych.

Do tej pory leczenie zapalenia przyzębia polegało głównie na stosowaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania, które zwalczają wszystkie bakterie w jamie ustnej. Jednak zdaniem jednego z głównych autorów badania, dr Mirko Buchholza z PerioTrap Pharmaceuticals, ma to pewne wady. „Jednym ze skutków ubocznych zabiegu jest to, że niszczy również wszystkie nieszkodliwe lub pożyteczne bakterie w jamie ustnej. Ponadto bakterie mogą ostatecznie rozwinąć oporność na antybiotyki” - wyjaśnił w komunikacie prasowym MLU.

Aby znaleźć metodę eliminacji tylko szkodliwych bakterii, zespół badawczy opracował substancję testową, która zwalcza cyklazę glutaminylową, specyficzny enzym bakterii, który odgrywa ważną rolę w metabolizmie. Pomysł polegał na tym, że dezaktywacja enzymu uszkodziłaby bakterie i zapobiegłaby rozwojowi zapalenia przyzębia.

Opracowana substancja została przetestowana pod kątem skuteczności w różnych klinikach i na uniwersytetach w Szwajcarii, Polsce i USA i stwierdzono, że skutecznie hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych. Prof. Milton T. Stubbs, drugi główny autor badania i biotechnolog z MLU, wyjaśnił różne warianty badanego enzymu: „Nasz cel, cyklaza glutaminylowa, występuje w dwóch różnych wariantach. Zwykle rośliny i bakterie mają jeden wariant enzymu, a ssaki inny. Oba warianty działają w podobny sposób, ale różnią się znacznie budową. To trochę tak, jak w porównaniu ze śrubokrętami krzyżakowymi z płaską końcówką”.

Ku zaskoczeniu badaczy bakterie wywołujące zapalenie przyzębia posiadają ssaczą odmianę enzymu. „Ma to kluczowe znaczenie dla naszego podejścia, ponieważ daje nam potencjalny cel, więc zabijamy tylko bakterie chorobotwórcze, a nieszkodliwe pozostawiamy nietknięte” - powiedział Buchholz. Według Stubbs, zespół badawczy odkrył niewielkie, ale znaczące różnice między enzymami bakteryjnymi a ludzkim wariantem. Te różnice są prawdopodobnie wystarczające, aby nowa substancja nie wpływała na ludzkie enzymy, dlatego oczekuje się jedynie niewielkich skutków ubocznych.

Naukowcy doszli do wniosku, że wyniki badań pokazują, że cyklaza glutaminylowa jest obiecującym celem dla opracowywania leków, które będą stosowane w leczeniu zapalenia przyzębia i chorób towarzyszących. Konieczne są dalsze badania in vitro i in vivo, a zatem może upłynąć kilka lat, zanim badania dadzą lek nadający się do sprzedaży.

Badanie zatytułowane „Mammalian-like type II glutaminyl cyclases in Porphyromonas gingivalis and other oral pathogenic bacteria as targets for treatment of periodontitis” zostało opublikowane w Internecie 5 stycznia 2021 r. W Journal of Biological Chemistry, przed zamieszczeniem w numerze.