DT News - Poland - Ocena wieku na podstawie trzecich zębów trzonowych nie ma potwierdzenia naukowego

Anisha Hall Hoppe, Dental Tribune International

pon. 4 września 2023

ratować

Określenie wieku pacjenta odgrywa kluczową rolę w różnych kontekstach medycznych, prawnych i antropologicznych. Tradycyjnie narzędziem do takiej oceny był etap rozwoju trzecich zębów trzonowych żuchwy, w szczególności stadium H wg Demirjiana.

Naukowcy w Szwecji przeprowadzili systematyczny przegląd w celu zbadania wiarygodności tej metody ze statystycznego, klinicznego, technicznego i etycznego punktu widzenia i odkryli brak naukowych dowodów na jej ważność w ocenie wieku.

W 1973 r. Demirjian i in. wprowadzili metodę oceny wieku chronologicznego na podstawie dojrzałości zębowej, wyróżniając 8 stadiów rozwojowych (A–H) w kształtowaniu się zębów. Początkowo metodę zastosowano do 7 zębów stałych w żuchwie, później dołączono również ósmy ząb stały, czyli trzeci ząb trzonowy. Ząb ten ma szczególne znaczenie w kryminalistycznej ocenie wieku starszej młodzieży i młodych dorosłych.

Etapy rozwoju zębów metodą Demirjiana ocenia się za pomocą panoramicznych zdjęć rtg, gdzie prawidłowe ułożenie pacjenta ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wysokiej jakości obrazu. Ocena radiologiczna umożliwia dentystom klasyfikację stadium rozwojowego trzeciego zęba trzonowego na podstawie zestawów danych referencyjnych w celu oszacowania wieku chronologicznego. Na szczególną uwagę zasługują stadia G i H. W fazie G wierzchołki korzenia pozostają otwarte, natomiast w fazie H zamykają się, sygnalizując całkowite ukształtowanie się zęba. Czynniki takie, jak: płeć, pochodzenie etniczne i genetyka w dużej mierze wpływają na rozwój zębów, stres środowiskowy zwykle ma minimalny wpływ, ale odżywianie, epizody wysokiej gorączki i niektóre leki również mogą wpływać na morfogenezę zębów.

Naukowcy z Uniwersytetu w Malmö oraz Szwedzkiej Agencji Technologii Medycznych i Opieki Społecznej (Swedish Agency for Health Technology Assessment and Assessment of Social Services) starali się zbadać zależność między w pełni dojrzałym trzecim trzonowcem żuchwy wg metody Demirjiana a wiekiem chronologicznym. Podstawowym pytaniem była wiarygodność zastosowania stadium H wg Demirjiana do ustalenia, czy dana osoba ukończyła 18 lat.

Przegląd obejmował 15 badań z 13 krajów i uwzględnił uczestników w wieku 3-27 lat. Badanie wykazało, że w wieku 18 lat odsetek osób z trzecim trzonowcem żuchwy w stadium H wahał się od 0% do 22% dla mężczyzn i od 0% do 16% dla kobiet. W przeglądzie nie udało się definitywnie powiązać rozwoju trzeciego zęba trzonowego żuchwy w stadium H wg Demirjiana z wiekiem chronologicznym, co wskazuje, że stosowanie tej metody do określenia, czy dana osoba ma mniej niż 18 lat nie jest wiarygodne.

Klinicznie stwierdzono, że wskaźniki rozwoju trzecich zębów trzonowych różnią się w zależności od wieku i populacji, a ich obecność jest nieregularna z powodu wrodzonej nieobecności lub innych problemów stomatologicznych.
Z technicznego punktu widzenia jakość obrazu jest kluczowa, zdjęcia rtg mogą jednak wykazywać niewykrywalne zniekształcenia, które wpływają na niezawodność. Zaawansowane metody, takie jak wykorzystanie sztucznej inteligencji mogą w przyszłości zrewolucjonizować ocenę wieku, potencjalnie przewyższając tradycyjną, manualną metodę Demirjiana.

Z etycznego punktu widzenia stosowanie metody dojrzałości trzecich zębów trzonowych do szacowania wieku stwarza problemy dotyczące luk w wiedzy, zgody i potencjalnych konsekwencji długoterminowych. Autorzy zasugerowali, że przyszłe badania powinny zapewnić szkolenie obserwatorów, analiza powinna być dokonywana przez co najmniej 2 lekarzy dentystów, a zdjęcia rtg nie powinny zawierać danych pacjentów.

Badanie pt.: „Ile masz lat? Przegląd systematyczny badający związek pomiędzy wiekiem a dojrzałością trzecich zębów trzonowych żuchwy” („How old are you? A systematic review investigating the relationship between age and mandibular third molar maturity”) zostało opublikowane on-line w maju br. Na łamach PLOS ONE.

To post a reply please login or register

Powiązane artykuły

Pielęgniarki nie chcą podwyższania wieku emerytalnego

Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych sprzeciwia się podwyższeniu wieku emerytalnego pielęgniarek i położnych do 67. roku ...

Projektowanie uśmiechu na podstawie zdjęcia twarzy

Stomatologia estetyczna opiera się na zaufaniu lekarzowi, tradycyjnej próbnej odbudowie z wosku oraz artystycznych modyfikacjach uzupełnień ...

Projektowanie uśmiechu na podstawie zdjęcia twarzy

Stomatologia estetyczna opiera się na zaufaniu lekarzowi, tradycyjnej próbnej odbudowie z wosku oraz artystycznych modyfikacjach uzupełnień ...

Bez edukacji prozdrowotnej w szkołach nie udźwigniemy kosztów leczenia wielu chorób

Edukacja prozdrowotna w szkołach, w postaci np. godziny dla zdrowia jest niezbędnym elementem w profilaktyce chorób – oceniają eksperci. Bez tego nie ...