Powiedz „NIE” krwawiącym dziąsłom!

Przewlekłe stany zapalne przyzębia, takie jak zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia i periimplantitis dotykają w krajach rozwiniętych, w tym w Polsce, 8 na 10 osób w wieku 35 lat i więcej. Wyniki badań epidemiologicznych przeprowadzonych w Polsce pod kierownictwem prof. dr hab. Renaty Górskiej w 2014 r. wykazały, że tylko ok. 1% Polaków nie ma problemów z dziąsłami. Pozostali przebadani potrzebują ukierunkowanego leczenia stomatologicznego z zastosowaniem zabiegów profilaktyczno-leczniczych albo profesjonalnego leczenia periodontologicznego. Podjęcia specjalistycznego leczenia wymaga, w zależności od grupy wiekowej, nawet 30% przebadanych. 

Jak podkreślają lekarze dentyści, zbyt często lekceważymy zmiany próchnicowe oraz choroby przyzębia atakujące jamę ustną. Świadomość społeczna dotycząca chorób przyzębia jest wciąż niewielka, choć istnieją dowody naukowe na ich związek z chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek, reumatoidalnym zapaleniem stawów i innymi poważnymi chorobami ogólnymi.

Choroby przyzębia zwiększają ryzyko rozwoju choroby wieńcowej i zawału ponad 2,5-krotnie, szczególnie w grupie osób poniżej 60 r.ż. Prace prof. dr hab. Renaty Górskiej wykazały silny związek pomiędzy nasileniem chorób przyzębia a ryzykiem zawału serca czy wystąpieniem powikłań naczyniowych nadciśnienia tętniczego. 

„Mechanizm patogenetyczny wyjaśniający związek chorób przyzębia z rozwojem schorzeń związanych z miażdżycą jest złożony. Wiemy, że chorobom przyzębia towarzyszy przewlekły proces zapalny, a miażdżyca ma tło zapalne. Znaczenie mogą odgrywać wolne rodniki oraz cytokiny uwalnianie m.in przez mikrobiom przewodu pokarmowego, w tym jamy ustnej. O znaczeniu chorób przyzębia świadczy ich uznanie jako czynnika rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Pojawiają się pierwsze prace wskazujące na poprawę rokowania sercowo-naczyniowego po  intensywnym leczeniu chorób przyzębia. Jest coraz więcej danych potwierdzających, że pacjentów z wysokim ryzykiem surowcowo-naczyniowym należy poddać leczeniu chorób przyzębia w celu zredukowania zapalenia i zmniejszenia ryzyka powikłań kardiologicznych” – mówi prof. dr hab. Piotr Pruszczyk, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego  

Badania naukowe wskazują również, że u osób z chorobami przyzębia ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu o etiologii zatorowej lub zakrzepowej jest dwukrotnie wyższe. Wyższe jest także ryzyko zgonu z powodu chorób naczyń mózgowych. Zapobieganie udarom jest jednym z priorytetów współczesnej medycyny. Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności i drugą co do częstości przyczyną zgonów na świecie. 

„Należy podkreślić, że zapalenie przyzębia – potencjalne wyleczalna choroba to niezależny czynnik ryzyka udaru u osób młodych, w wieku poniżej 65 lat, zaś profilaktyka stomatologiczna i regularne leczenie chorób przyzębia to ryzyko zmniejsza. Bardzo duże znaczenie ma budowanie świadomości, że zdrowie indywidualne i populacyjne to nie tylko zapobieganie otyłości, regularna aktywność fizyczna, leczenie cukrzycy, nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń lipidowych, ale także regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym, dbałość o higienę jamy ustnej i leczenie chorób przyzębia” – dodaje prof. dr hab. Anna Kostera-Pruszczyk, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Uwzględniając te wszystkie zagadnienia, należy zwiększyć świadomość dotyczącą wzajemnych relacji pomiędzy chorobami przyzębia a powikłaniami sercowo naczyniowymi oraz świadomość dotyczącą zagrożenia, jakie może stanowić choroba przyzębia dla zdrowia ogólnego.

„Domowa higiena jamy ustnej jest kluczowa w profilaktyce chorób przyzębia. Krwawiące dziąsła są przede wszystkim wynikiem niewłaściwego oczyszczania zębów związanym ze zbyt krótkim czasem szczotkowania, zbyt małą liczbą szczotkowań w ciągu dnia lub nieumiejętnie stosowaną techniką szczotkowania. Dane z badania wykonanego w 2018 r. podczas akcji „Po pierwsze: Zdrowie” przez prof. Górską i wsp. pokazały, że 5% osób badanych nie szczotkowało zębów w ogóle, a kolejne 15% wykonywało tę czynność tylko raz w tygodniu. 40% nie używało nici dentystycznej” – mówi dr n.med. Beata Golan, dyrektor ds. naukowych Instytutu Blend-a-med Oral-B. 

W jaki sposób należy szczotkować zęby, aby robić to prawidłowo? Istnieje kilka podstawowych zaleceń dotyczących prawidłowego mycia zębów, które w skrócie ograniczyć można do następujących zasad: 

1. Zęby należy szczotkować min. 2 razy dziennie, rano i wieczorem  

2. Mycie zębów powinno trwać 2 min, jeśli używamy szczoteczki elektrycznej i 3 min, jeśli używamy szczoteczki manualnej. 

3. Każdy obszar jamy ustnej, w tym również tylne zęby, powinien być szczotkowany z taką samą starannością. 

4. Ze względu na moc czyszczenia, należy używać szczoteczek elektrycznych.

5. Końcówki szczoteczek elektrycznych powinny być wymieniane co 3 miesiące.

Bardziej istotny niż mogłoby się wydawać jest również odpowiedni dobór pasty do zębów. „Wykazano, że pasty do zębów ze stabilizowanym fluorkiem cyny wykazują skuteczniejsze działanie w redukcji stanu zapalnego i krwawienia dziąseł w porównaniu do fluorku sodu” – dodaje dr n. med. Beata Golan, dyrektor ds. naukowych Instytutu Blend-a-med Oral-B.

„Polskie Towarzystwo Periodontologiczne już po raz 4. ma ogromną przyjemność uczestniczyć w ogólnoświatowej inicjatywie, jaką jest Dzień Zdrowych Dziąseł. Jest to okazja do przypomnienia, jak istotne dla naszego organizmu jest zdrowie dziąseł. Choroby przyzębia są ważnym elementem publicznej służby zdrowia i nieleczone w konsekwencji wiążą się z poważnymi chorobami, takimi jak udar czy zawał serca. Wiedza i świadomość co roku wzrasta, dlatego ogromnie dziękujemy za wsparcie oraz zaangażowanie. Cieszymy się, że takie kampanie jak Dzień Zdrowych Dziąseł czy Po pierwsze: Zdrowie mają bezpośredni wpływ na całe rodziny i kształtują zdrowe nawyki związane z higieną jamy ustnej już od najmłodszych lat” – mówi prof. Renata Górska, prezes Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego. 

Przy okazji tegorocznych obchodów, Polskie Towarzystwo Periodontologiczne (PTP) i Europejska Federacja Periodontologii (EFP), zachęcają dentystów i personel medyczny do podpisania i rozpowszechnienia „Manifestu EFP na temat zdrowia dziąseł i zdrowia ogólnego” – międzynarodowego apelu o działania w kierunku zapobiegania, wczesnego wykrycia i leczenia chorób przyzębia. PTP i EFP mobilizują do dołączenia do licznych instytucji i osób już podpisanych pod manifestem. 

Dzień Zdrowych Dziąseł 2019 (gumhealthday.efp.org) jest inicjatywą Europejskiej Federacji Periodontologii (EFP) i tworzących ją 35 naukowych towarzystw narodowych, zrzeszających ponad 15 000 dentystów, chcących w teoretycznie i klinicznie zgłębiać periodontologię. EFP ma wiodący głos w temacie zdrowia i chorób przyzębia, a także organizuje EuroPerio i Perio Master Clinic – konferencje odbywające się w cyklu 3-letnim, uważane za jedne z najważniejszych w świecie dentystycznym. EFP ostatnio uruchomiło projekty Perio & Caries, dotyczący związku pomiędzy chorobami przyzębia a próchnicą zębów, a także Perio & Diabetes, poruszający temat powiązań między chorobami przyzębia a cukrzycą.

Na podst.: mat. prasowe PTP.