DT News - Poland - Stałe zdrowie jamy ustnej

Martin Jaroch, Niemcy

śro. 13 czerwca 2012

ratować

Estetyczne leczenia pacjentów w III dekadzie życia stawia współczesną ortodoncję przed nowymi wyzwaniami. Wyraźna poprawa w zakresie zdrowia jamy ustnej u starzejących się pacjentów daje klinicznie większe prawdopodobieństwo przetrwania każdego pojedynczego zęba. Sytuacja ta prowadzi coraz więcej dorosłych pacjentów, ze względu na istniejące wady zgryzu i przesunięcie zębów, do gabinetu ortodontycznego – tam żądają oni już nie tylko poprawy estetyki.

Posiadając proste zęby, dużo łatwiej utrzymać je w czystości, a świadomość ładnego uśmiechu znacznie poprawia samopoczucie (Scott et al., 2007). Leczenie u dorosłych pacjentów powinno być wykonane inaczej niż u dzieci lub młodzieży i musi być możliwie jak najmniej widoczne.

Leczenie ortodontyczne dorosłych, ze względu na ich społeczno-psychologiczne ograniczenia musi odbywać się dyskretnie. Ta okoliczność powoduje zmianę paradygmatu leczenia i coraz częściej zmusza ortodontę do przemyślenia dostępnych możliwości terapii u pacjentów po ukończeniu 30 r.ż. Terapia z zastosowaniem wyjmowanych szyn (np. Invisalign^®) stanowi w takich sytuacjach obiecujący i innowacyjny system, który może zadowolić zarówno dorosłych pacjentów, jak i lekarzy ortodontów.

Ortodoncja i zdrowie stomatologiczne
Uwzględniając obecny stan zdrowia jamy ustnej ludzi i coraz powszechniejsze stosowanie systemów przypominających w nowoczesnych gabinetach stomatologicznych, można stwierdzić, że obniżenie występowania próchnicy prowadzi we wszystkich grupach wiekowych do zwiększenia prawdopodobieństwa przetrwania zębów. W konsekwencji, w przyszłości, do aktywnego ortodonty trafiać będzie coraz więcej dorosłych pacjentów z jedynie minimalnymi doświadczeniami w zakresie stomatologii zachowawczej lub protetycznej. Ci pacjenci przede wszystkim podejmują starania w dziedzinie profilaktycznej korekcji deformacji, która w ostateczności może pomóc w zapobieganiu rozwojowi chorób zębów i przyzębia. Nadmierne stłoczenia zębów przednich, traumatyczne pozycje zgryzu lub całkowita jego utrata prowadzą każdą zapobiegawczą terapię do ich ograniczenia, z czego wynika, że leczenie ortodontyczne powinno być obecnie postrzegane jako skuteczny sposób zwiększenia trwałości zębów.

Zmiany te zmuszają ortodontę do wypracowania nowych metod terapeutycznych, szczególnie przydatnych dla pacjentów po 30 r.ż., u których choroby przyzębia, powstające często w związku z wadą zgryzu, nie dają się kontrolować tylko poprzez zabiegi higieniczne w jamie ustnej i nierzadko powodują utratę zębów. W rezultacie, precyzyjne leczenie stłoczenia zębów u dorosłych działa profilaktycznie przeciw zwiększonej ruchomości zębów, zapaleniom poddziąsłowym i stanom zapalnym dziąseł, które w wielu przypadkach są źródłem największych problemów.

Odpowiednie czyszczenie zębów jest jedną z podstawowych zasad, które przetrwały zmianę paradygmatu w ogólnym leczeniu stomatologicznym pacjentów w III dekadzie życia. Nie ma żadnych wątpliwości, że usunięcie kamienia i płytki nazębnej jest skutecznym sposobem, aby utrzymać zdrowe zęby przez długi czas. A co z pacjentami z nadmiernym stłoczeniem zębów, którzy mimo wszelkich wysiłków w zakresie wysokiej higieny jamy ustnej, zwłaszcza po 30 r.ż., cierpią z powodu chorób przyzębia i utraty zębów?

Oczywiście, przewlekłe zapalenie dziąseł i paradontoza mogą występować częściej w obszarach stłoczenia zębów niż w szparach między zębami. Dotychczas istniejący dogmat, co do zasady, że choroby przyzębia zazwyczaj powstają na podstawie podrażnionych dziąseł i ich stanów zapalnych – który w zasadzie zgodnie z aktualnym stanem badań w dziedzinie periodontologii nie wydaje się już odpowiedni – przeważnie odgrywa ważną rolę u dorosłych pacjentów z wadami zgryzu (Ryc. 1a, 1b). Występujące lokalnie choroby tkanek przyzębia z utratą kości wyrostka zębodołowego u tych pacjentów są wynikiem złożonego współdziałania różnych czynników, które odnoszą się ostatecznie do zdolności lub niezdolności pacjenta do wytwarzania przeciwciał przeciwko niektórym bakteriom.

Obecnie estetyczno-ortodontyczne leczenie pacjentów po 30 r.ż. opiera się na 2 zasadniczych zagadnieniach:
- określeniu najlepszego czasu na rozpoczęcie leczenia ortodontycznego, aby uniknąć uszkodzenia przyzębia;
- przyszłościowym określeniu odpowiedniej koncepcji terapii, która umożliwia zachowanie zębów, a podczas leczenia nie spowoduje nowych chorób przyzębia, wywołanych użytkowaniem sprzętu ortodontycznego.

Należy w tym kontekście wyjaśnić, czy pacjent spełnia warunki włączenia do tego rodzaju terapii i będzie w stanie postępować zgodnie z ustanowioną koncepcją leczenia.

Rozpoczęcie terapii
Przy założeniu, że istniejący u dorosłego pacjenta problem jest problemem czysto estetycznym bez pozornych, ogólnych i szczegółowych historii chorób, rozpoczęcie leczenia należy dostosować do życzenia pacjenta. W leczeniu estetycznym bez problemów funkcjonalnych oraz zagrożeń związanych z zaostrzeniem przewlekłego zapalenia dziąsła, wynik terapii jest przewidywalny.

Sytuacja jest odmienna u pacjentów w III dekadzie życia, którzy przychodzą do gabinetu z istniejącymi już wcześniej problemami funkcjonalnymi i związanymi z tym chorobami przyzębia. W takim przypadku przed rozpoczęciem leczenia zaleca się szczegółową diagnozę. Informacja o stanie tkanek przyzębia pacjentów może mieć kluczowe znaczenie dla decyzji o wyborze określonej terapii. Szczególnie ważna jest ocena, czy stan przyzębia ma związek z wadą zgryzu. Można tu przywołać przykłady z piśmiennictwa potwierdzające, że choroby przyzębia nie zawsze związane są ze stresem i higieną jamy ustnej pacjenta (Hugoson et al., 1998; Albandar et al., 1995). Jeżeli pacjent jest w fazie przewlekłej, ale stabilnej choroby przyzębia, która jest kontrolowana przez lekarza dentystę w niewielkich odstępach czasu, to możliwe, że ortodonta, stosując odpowiednią terapię, może osiągnąć stabilny jej wynik bez ryzyka ponownego zapalenia (Ryc. 2a, 2b). Leczenie w takich przypadkach powinno być, niezależne od woli pacjenta, wykonane jak najszybciej, aby zapobiec ponownemu nasileniu się objawów paradontozy.

embedImagecenter("Imagecenter_1_509",509, "large");

Leczenie aparatem stałym jako wybór terapii
Klasyczne leczenie ortodontyczne pacjentów, również po 30 r.ż. to terapia aparatem stałym. Leczenie dorosłych różni się głównie tym, że wykonuje się w zasadzie tylko estetyczne poprawy ortodontyczne. Istnieją oczywiście możliwości interwencji chirurgicznej, ale są stosowane tylko w ciężkich wadach wzrostu żuchwy, ponieważ czas leczenia jest długi, a cierpienie pacjenta dotkliwe.

Jeżeli pożądanych przez pacjenta estetycznych poprawek nie można wykonać bez interwencji chirurgicznej – niezależnie od wybranej metody i woli pacjenta – należy prowadzić wyjaśniające rozmowy szczegółowe dotyczące planowania leczenia i terapii. Leczenie aparatem stałym jest często odrzucane przez pacjentów w tym wieku tylko ze względu na ograniczenia w zakresie codziennej estetyki. Decydujące znaczenie i dla pacjenta, i dla ortodonty powinien mieć fakt, że aparat stały nie tylko zwiększa ryzyko próchnicy, ale również może wywoływać lub nasilać choroby przyzębia (Ryc. 3).

Jeśli wada zgryzu została rozwiązana aparatem stałym, ale jednocześnie była pierwszym impulsem do wystąpienia chorób przewlekłych tkanek przyzębia, wybór leczenia powinien być ponownie rozpatrzony. Szczególnie w przypadku pacjentów z aktywną paradontozą, należy używać aparaty stałe tylko sekwencyjnie i na krótko, ponieważ tego typu leczenie ortodontyczne ma negatywny wpływ na zdrowie przyzębia i prawdopodobieństwo przeżycia zębów (Ryc. 4). Ponadto, dorośli często cierpią z powodu alergii, która zwykle występuje w postaci krzyżowej nadwrażliwości, powodując przerost lub zapalenie dziąseł. Głębokość sondowania kieszonki dziąsłowej może być znacznie wyższa i powodować rozwój chorobotwórczych bakterii paradontologicznych, beztlenowych. W takich przypadkach z reguły należy przerwać leczenie, które nie powinno być już powtarzane.

Inną opcją terapii z użyciem aparatów stałych jest zastosowanie aparatu lingwalnego, zwanego też aparatem niewidocznym lub językowym, który jest dyskretnym sposobem wyrównywania zębów. Ta metoda ma wyjątkową przewagę estetyczną w porównaniu z tradycyjną terapią i łatwo do niej przekonać pacjenta. W aparacie lingwalnym zamki są umieszczone od strony językowej, wewnętrznej i przez to są mniej dostępne dla zabiegów codziennej higieny jamy ustnej. Wykazano, że w przypadku domowej higieny – bez względu na dodatkowe substancje do płukania – usuwa się zaledwie połowę płytki nazębnej (de la Rosa, 1970). Dalsze badania mogą również potwierdzić niewystarczający standard w usuwaniu płytki nazębnej u dorosłych (Lavstedt et al., 1982; Addy et al. 1986), zatem używanie systemu lingwalnego u dorosłych tylko w celu zwiększenia estetyki leczenia wydaje się bezzasadne.

Invisalign^{® j}ako koncepcja terapii
W ostatnich latach szyny ortodontyczne jako koncepcja terapii są coraz powszechniej stosowane, ponieważ kompleksowe cyfrowe i trójwymiarowe możliwości planowania, a także zdefiniowane procedury pozwalają na osiąganie przewidywalnych wyników. Ponadto, pacjent może korzystać z określonego oprogramowania na każdym etapie leczenia i tym samym świadomie decydować o ostatecznym wyglądzie, zgodnie z życzeniami w zakresie estetyki – jeżeli tylko życzenia te spełniają wymagania funkcjonalne.

Zdejmowane systemy szynowe są pod względem estetyki bardzo korzystne dla pacjentów po 30 r.ż. Higiena jamy ustnej nie zostaje naruszona, demineralizacja i próchnica nie są potęgowane przez noszenie szyn, a zdrowie tkanek przyzębia zostaje zachowane (Ryc. 5a-5c). Problemowe czyszczenie szyn zwykle nie ma negatywnego wpływu, ponieważ po 2 tygodniach pacjenci otrzymują nowy zestaw przezroczystych szyn.

Aby wykonywać wszystkie ruchy ortodontyczne, specjalne elementy, tzw. attachments muszą być przymocowane do powierzchni zębów (Ryc. 6a, 6b). Wymienione elementy retencyjne dostępne są w różnych rozmiarach, wykonane są z nanokompozytu i utwardzane światłem, tworzą również w przeciwieństwie do aparatu stałego, bardzo gładkie i łatwe do czyszczenia powierzchnie. Zwłaszcza pacjenci z chorobami przyzębia, które przyczyniają się do nadmiernego stłoczenia przednich zębów, mogą korzystać z systemów szynowych.

Invisalign^® to jeden z pierwszych systemów szynowych z największym doświadczeniem klinicznym. W Niemczech system ten już ponad 10 lat temu wprowadzony był z przeznaczeniem do lat korekty wad zgryzu. Początkowo, ze względu na niewystarczające doświadczenie, terapia była wykonywana tylko w łagodnych wadach zgryzu, w których dobry wynik wydawał się wątpliwy. Technologia ta jest stale rozwijana i obecnie dzięki modyfikowanym i zmniejszanym elementom retencyjnym oferuje nowe możliwości leczenia. Ortodonta ma więc do dyspozycji prawie wszystkie możliwości, których oczekuje w przypadku zastosowania leczenia aparatem stałym. Ponadto, z odpowiednim planowaniem można przesuwać zęby dystalnie bardzo szybko i łatwo, aby rozwiązać nadmierne stłoczenia (Ryc. 7a, 7b). Optymalizacja siły i ruchu zębów odgrywa bardzo ważną rolę, zwłaszcza dla pacjentów z paradontozą. Celem leczenia dorosłych musi być zawsze nie tylko prostowanie, ale również zachowanie zdrowia zębów i tkanek przyzębia.

Niezwykle istotny w leczeniu przejrzystymi szynami Invisalign^® pacjentów po 30 r.ż. jest fakt, że efekt terapii zależy tylko od planowania. Z tego względu jest szczególnie ważne, że planowanie to odbywa się zgodnie z wymaganiem fizjologicznym pacjenta. To wymaga szczegółowego określenia koncepcji terapii przez specjalistę, gdyż leczenie systemami szynowymi, które mają być poddawane skomplikowanym ruchom, w istocie zależy wyłącznie od doświadczenia klinicznego ortodonty. Obserwując różne związane z wiekiem zmiany w grupie pacjentów w III dekadzie życia, leczenia systemem szynowym Invisalign^® wydaje się być optymalne, ponieważ podejście terapeutyczne dla długotrwałego zdrowia zębów powinno być traktowane jako najwyższe dobro.

To post a reply please login or register

Powiązane artykuły

FDI: zdrowie jamy ustnej trzeba bardziej zintegrować ze zdrowiem ogólnym

Podczas obrad okrągłego stołu, który w ubiegłym miesiącu został zwołany przez Światową Federację Dentystyczną (FDI), przedstawiciele licznych ...

Stan zdrowia jamy ustnej matki wpływa na zdrowie dziecka

27-letnie badania wykazują, że dzieci matek, których stan zdrowia jamy ustnej jest zły, cierpią z powodu tych samych problemów.

20 marca – Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej!

World Oral Health Day to rozpoznawalne na całym świecie święto wszystkich tych, którym bliskie są ideały optymalnego stanu zdrowia jamy ustnej ...

Miesiąca Zdrowia Jamy Ustnej

Miesiąc Zdrowia Jamy Ustnej to inicjatywa marki Colgate mająca na celu edukację społeczeństwa w zakresie higieny jamy ustnej oraz profilaktyki i ...

20 marca – Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej to coroczna inicjatywa, której celem jest podkreślenie ogromnego wpływu profilaktyki chorób zębów i dziąseł na ...

20. marca – Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej

Obchody Światowego Dzień Zdrowia Jamy Ustnej (WOHD) zapoczątkowane zostały w 2008 r. przez Światową Federację Stomatologiczną (FDI). Każdego ...

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej obchodzony jest 20. marca już po raz 6. na całym świecie. Jak wskazują wyniki raportu z badania przeprowadzonego ...

Zdrowie jamy ustnej kluczem do długowieczności

W czasach, gdy ludzie żyją coraz dłużej, istnieje wyraźna potrzeba skupienia uwagi nie tylko wyłącznie na spokojnej starości, ale przede wszystkim ...

Otyłość wpływa na zdrowie jamy ustnej

Niska jakość zdrowia jamy ustnej to kolejna pozycja, która pojawiła się na liście efektów otyłości. Naukowcy potwierdzają, że im ...

Innowacyjne spojrzenie na zdrowie jamy ustnej

Instytut blend-a-med Oral-B zorganizował 6. marca br. w krakowskim Hotelu Sheraton II sympozjum naukowe z tematem wiodącym: "Innowacyjne spojrzenie ...

Edukacja

Webinarium na żywo
śro. 8 maja 2024
2:00 (CET) Warsaw