Search Dental Tribune

Zespół alfa-gal (AGS): Alergia wywoływana przez kleszcze stwarza ukryte ryzyko w stomatologii

Niedawno opublikowany przegląd literatury i opis przypadków wykazały, że niektóre powszechnie stosowane produkty dentystyczne mogą wywoływać reakcje alergiczne potencjalnie zagrażające życiu u pacjentów z zespołem alfa-gal (AGS), który najczęściej jest związany z ukąszeniem przez kleszcza teksańskiego (samotnej gwiazdy). (Zdjęcie: ondreicka/Adobe Stock)

BALTIMORE, USA: Zespół alfa-gal (AGS) wywoływany prze ukąszenie kleszcza teksańskiego, to opóźniona reakcja alergiczna na określoną cząsteczkę węglowodanów występującą w czerwonym mięsie, niektórych produktach pochodzenia zwierzęcego i w wyrobach medycznych. Okazuje się, że AGS może mieć także istotne implikacje dla stomatologii. W niedawnym przeglądzie literatury autorzy przeanalizowali możliwość wystąpienia zespołu alfa-gal po kontakcie z produktami dentystycznymi i zidentyfikowali wiele materiałów i składników, które mogą stanowić ryzyko dla pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem AGS. Odkrycia te podkreślają pilną potrzebę zwiększenia świadomości, starannego doboru produktów i współpracy ze specjalistami z różnych dziedzin, aby zapobiegać ewentualnym, poważnym incydentom alergicznym w gabinecie stomatologicznym.

Według raportu amerykańskiej agencji federalnej Centra Kontroli i Prewencji Chorób (Centers for Disease Control and Prevention; CDC) w latach 2010–2022 w USA zidentyfikowano ponad 110 000 podejrzanych przypadków zespołu AGS, z czego ponad 90 000 pomiędzy 2017 a 2022 rokiem, co wskazuje na wyraźny wzrost liczby przypadków w ostatnich latach. CDC podaje, że co najmniej 90% pacjentów z zespołem alfa-gal reaguje na czerwone mięso, a u prawie 52% dochodzi do anafilaksji. Ponieważ objawy często pojawiają się 3–8 godzin po ekspozycji, identyfikacja czynnika wywołującego często jest wyzwaniem.

Prof. John K. Brooks autor niedawno opublikowanego przeglądu literatury na temat zespołu alfa-gal (AGS) i potencjalnych reakcji alergicznych na niektóre produkty stosowane w stomatologii. (Zdjęcie: Uniwersytet Maryland)

Prof. John K. Brooks autor niedawno opublikowanego przeglądu literatury na temat zespołu alfa-gal (AGS) i potencjalnych reakcji alergicznych na niektóre produkty stosowane w stomatologii. (Zdjęcie: Uniwersytet Maryland)

Chociaż większość przypadków występowania AGS ma związek z ukąszeniami przez kleszcza samotnej gwiazdy (Amblyomma americanum lub inaczej kleszcz teksański) – pajęczaka powszechnie występującego w południowo-wschodnich i południowo-środkowych stanach USA – okazuje się, że zespół alfa-gal diagnozowano u pacjentów na terenie całych Stanów Zjednoczonych i pojawiają się również doniesienia o występowaniu AGS w innych krajach. Zespół ten dotyka pacjentów ze wszystkich grup wiekowych, a średni wiek rozpoznania wynosi 48 lat.

Autor badania, prof. John K. Brooks, profesor na Wydziale Onkologii i Nauk Diagnostycznych na Uniwersytecie Maryland School of Dentistry w Baltimore, powiedział Dental Tribune International, że jego zainteresowanie zespołem alfa-gal rozpoczęło się w 2022 roku i było spowodowane niedoborem informacji na ten temat w literaturze stomatologicznej: „Badałem w naszej klinice pacjentkę, u której w wywiadzie stwierdzono zespół alfa-gal. Pacjentka przedstawiła szczegółową historię swojego schorzenia, w szczególności jeden epizod związany z przyjmowaniem antybiotyku z powodu infekcji zębów. Stwierdziła, że ​​antybiotyk znajdował się w kapsułce z żelatyny pochodzenia bydlęcego, co powodowało potencjalnie ciężką reakcję alergiczną. Wynik ten skłonił mnie do przeszukania literatury medycznej, aby dowiedzieć się więcej na temat AGS i upewnić się, czy inni pacjenci mieli podobne doświadczenia”.

Omawiając spostrzeżenia wynikające z przeglądu literatury i opisu przypadku prof. Brooks zauważył: “Dowiedziałem się, że ślina kleszcza teksańskiego zawiera węglowodany złożone. Po ukąszeniu przez tego kleszcza substancja ta przygotowuje układ odpornościowy do ponownego narażenia. Przy późniejszym kontakcie z żywnością (głównie czerwonym mięsem i nabiałem), lekami i innymi produktami medycznymi lub stomatologicznymi zawierającymi podobne związki chemiczne występujące w ślinie kleszcza, u osób z AGS może rozwinąć się ostra reakcja nadwrażliwości, obejmująca trudności w oddychaniu, wysypkę i swędzenie, i, co niepokojące, anafilaksja.

W ramach badania prof. Brooks i jego zespół przeanalizowali szeroką gamę produktów dentystycznych, przeglądając listy składników, charakterystyki, a nawet odwiedzali apteki w celu sprawdzenia składu wielu produktów i leków. „Istnieje wiele produktów dentystycznych, które mogą zawierać związki mogące sprzyjać reakcji alfa-gal, takich jak środki hemostatyczne, wypełniacze skórne kolagenowe, materiały do ​​szwów, pasty do zębów, sztuczne substytuty śliny, żele z fluorem, materiały do ​​przeszczepów tkanek miękkich i kości, pasty do profilaktyki zębów i płyny do płukania ust” – powiedział. „Wiele z tych wyżej wymienionych produktów zawiera żelatynę, kolagen, glicerynę i inne związki, które mogą wywołać reakcję przy wielokrotnym narażeniu”.

“Istnieje wiele produktów dentystycznych, które mogą zawierać związki mogące wywołać reakcję alfa-gal.”

Zespół zidentyfikował także pięć udokumentowanych przypadków AGS związanych z zabiegami stomatologicznymi – cztery z udziałem środków hemostatycznych i jeden związany z kapsułką żelatynową. Wszystkie przypadki wymagały natychmiastowej interwencji medycznej.

W świetle ustaleń prof. Brooks podkreślił, że ​​niezbędna jest świadomość i działania zapobiegawcze. Ponieważ liczba przypadków stale rośnie, stomatolodzy mają do odegrania kluczową rolę w identyfikowaniu pacjentów z grupy ryzyka i zapobieganiu zagrażającym życiu reakcjom alergicznym na fotelu dentystycznym. „Osoby świadczące usługi w zakresie higieny jamy ustnej muszą widzieć czym jest zespół AGS i dokładnie przeglądać składniki produktów stomatologicznych przed zastosowaniem ich u pacjentów ze zdiagnozowaną alergią. Kiedy pacjent wspomniał, że cierpi na tę chorobę, lekarz prowadzący powinien skonsultować się z alergologiem lub internistą pacjenta, aby dowiedzieć się o wywołujących go czynnikach chemicznych i zapytać o zastosowane strategie postępowania. Co więcej, lekarz prowadzący musi być przygotowany na radzenie sobie z nagłymi konsekwencjami związanymi z ciężką reakcją alergiczną”.

Przegląd literatury i opisy przypadków zatytułowane „Zespół alfa-gal: Potencjalna reakcja nadwrażliwości po zastosowaniu produktów stomatologicznych” (“Alpha-gal syndrome: Potential for a hypersensitivity reaction after the use of dental products”) opublikowano w Internecie w wydaniu Journal of the American Dental Association z lipca 2025 r.

To post a reply please login or register
advertisement
advertisement