DT News - Poland - Agresywnemu pacjentowi można odmówić leczenia

Dental Tribune Poland

śro. 6 grudnia 2023

ratować

Agresja pacjentów wobec lekarzy, podważanie ich kompetencji czy decyzji oraz obraźliwe komentarze w internecie to zjawiska, z którymi lekarze stykają się coraz częściej. Przepisy prawa dają wiele możliwości reagowania na takie zdarzenia.

Jedną z możliwych reakcji na agresję ze strony pacjentów, dającą właściwie natychmiastowy skutek, choć niekoniecznie kończącą kłopoty, jest odmowa leczenia.

Obowiązek leczenia pacjenta ciąży na lekarzu zgodnie z art. 30 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w przypadku, gdy zwłoka w udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki. Wtedy nie można odmówić podjęcia leczenia czy od niego odstąpić. Poza tymi przypadkami, art. 38 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty przyznaje lekarzowi prawo odmowy leczenia. Można to zrobić po spełnieniu kilku warunków:
- pacjent (jego przedstawiciel) musi być odpowiednio wcześnie uprzedzony o takim zamiarze, należy mu wskazać inną realną możliwość uzyskania pomocy lekarskiej,
- odmowa lub odstąpienie od leczenia wymaga uzasadnienia i musi być to odnotowane w dokumentacji medycznej,
- jeśli zawód wykonywany jest w ramach stosunku pracy lub służby, muszą istnieć poważne powody i należy uzyskać uprzednią zgodę przełożonego.

Kodeks Etyki Lekarskiej w art. 7 wymaga, żeby były to szczególnie uzasadnione przypadki. Swoje wymagania stawia również Narodowy Fundusz Zdrowia: dostatecznie wczesne uprzedzenie świadczeniobiorcy, odnotowanie tego faktu z uzasadnieniem oraz zgłoszenie oddziałowi NFZ. Konieczność dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia od leczenia wynika również z art. 10 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W tym przypadku grozi roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne (art. 4 ust. 1 tej ustawy). Duże kontrowersje budzi nagrywanie przebiegu wizyty. Na gruncie prawa karnego negatywne konsekwencje może mieć tylko nagrywanie rozmowy, w której się nie uczestniczy, do tego po spełnieniu innych przesłanek z art. 267 § 3 k.k. Nagranie rozmowy, w której nagrywający bierze udział, a taką jest wizyta lekarska, nie narazi go na odpowiedzialność karną.

Skutki takiego zachowania można analizować tylko na płaszczyźnie cywilnoprawnej. W jednym z wyroków Sąd Najwyższy uznał, że „potajemne nagrywanie rozmówcy narusza dobro osobiste w postaci swobody wypowiedzi oraz sferę prywatności rozmówcy, które powszechnie uznawane są w literaturze za wartości szczególnie chronione”. Naruszona zostaje również tajemnica komunikowania, a zachowanie takie „jest powszechnie nieakceptowane w społeczeństwie i stanowi działanie zasługujące na dezaprobatę”. Z wyroku tego wynika też, że ochrona przysługuje już w przypadku zagrożenia naruszenia dóbr osobistych, które może polegać na ujawnieniu treści nagranej rozmowy. Dlatego nagrany rozmówca może domagać się zniszczenia nagrania i jego kopii, ale nie zawsze żądanie takie musi być uwzględnione (wyrok z 31.01.2018r., I CSK 292/17).

Zachowania pacjentów mogą godzić w dobra osobiste lekarza chronione prawem, takie jak godność czy dobre imię. W przypadku ich naruszenia przed wdaniem się w spór sądowy trzeba rozważyć pisemne wezwanie do zaprzestania naruszeń pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Możliwa jest również prawnokarna kwalifikacja takich czynów:
- odmowa opuszczenia przez pacjenta gabinetu mimo żądania (art. 193 k.k.),
- kierowanie gróźb wywołujących poczucie zagrożenia (art. 190 k.k.),
- pomawianie przez pacjenta prowadzące do poniżenia lekarza lub utraty zaufania wymaganego dla wykonywanego zawodu (art. 212 k.k.),
- znieważanie mające na celu poniżenie, uwłaczenie godności lekarza (art. 216 k.k.),
- uporczywe, długotrwałe nękanie (stalking) (art. 190a k.k.).

źródło: Gazeta Lekarska (Jarosław Klimek, radca prawny OIL w Łodzi).

To post a reply please login or register

Powiązane artykuły

Czy można powstrzymać paradontozę?

Paradontoza może być potęgowana przez naturalne mechanizmy obronne organizmu. Dziąsła mogą uszkadzać neutrofile – komórki krwi, które wytwarzają...

Czy można powstrzymać paradontozę

Paradontoza może być potęgowana przez naturalne mechanizmy obronne organizmu. Dziąsła mogą uszkadzać neutrofile – komórki krwi, które wytwarzają...

Złamany ząb można uratować

Ukruszenie lub złamanie zęba nie zawsze musi oznaczać jego utratę. Współczesna stomatologia daje wiele możliwości uratowania zębów, a ...

Kiedy lekarz dentysta może pacjentowi powiedzieć „NIE”?

Każdy lekarz, na początku swojej kariery zawodowej, zobowiązuje się, że będzie służył życiu i zdrowiu ludzkiemu. Obowiązek udzielenia pomocy ...

Nadwrażliwość zębów można skutecznie leczyć

Lekarze dentyści znają skuteczne sposoby na pozbycie się nadwrażliwości zębów. Warto poświęcić trochę czasu i pozbyć się problemu, ...

Czas noszenia aparatu ortodontycznego można skrócić

Nowoczesne leczenie ortodontyczne trwa średnio 12-18 miesięcy. Tempo zmian zależy przede wszystkim od rodzaju wady i umiejętności lekarza. Na pewno ...

Myobrace, Myoretainr i Myosa: innowacyjne systemy leczenia miofunkcjonalnego

Od ponad 35 lat systemy leczenia opracowane przez Myofunctional Research Co. (MRC) pomagają lekarzom na całym świecie w leczeniu problemów ...

Idealna niedoskonałość? Wpływ sztucznej inteligencji na rezultat leczenia ortodontycznego

LIPSK, Niemcy: Sztuczna inteligencja (AI), jest w coraz większym stopniu obecna w wielu przestrzeniach życia, również w stomatologii, oferując ...

Pianka Curaprox Aligner – kompleksowa pielęgnacja zębów podczas leczenia ortodontycznego

Leczenie ortodontyczne, zwłaszcza z użyciem aparatów nakładkowych typu aligner, stawia przed pacjentami nowe wyzwania w zakresie higieny jamy ustnej. ...

Powstał prototyp interaktywnego urządzenia, które można nosić w ustach

Naukowcy z Nowej Zelandii opracowali ChewIt – nowe, konfigurowalne przez użytkownika urządzenie interfejsowe noszone w ustach. Prototyp, który nie jest...

Edukacja

Webinarium na żywo
czw. 11 września 2025
7:00 (CET) Warsaw