DT News - Poland - Prawo karne w gabinecie stomatologicznym

Search Dental Tribune

Prawo karne w gabinecie stomatologicznym

Fot.: justasc/Shutterstock
Ewelina Zawiślak

Ewelina Zawiślak

śro. 17 września 2014

ratować

Polski ustawodawca uregulował odpowiedzialność lekarza oraz lekarza dentysty, w tym odpowiedzialność na gruncie prawa karnego, za błędy popełniane przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Podstawowym pojęciem z punktu widzenia zarówno lekarza, jak i pacjenta jest pojęcie „błędu medycznego” czy „błędu w sztuce lekarskiej”. Błąd ten rozumiany jest jako naruszenie obowiązujących lekarza reguł postępowania zawodowego, które wynikają z wiedzy medycznej, co oznacza, iż mogą być oceniane na gruncie prawnym tylko przy pomocy wiedzy eksperckiej, jaką dysponują biegli sądowi.

Błąd polegać może na działaniu lub zaniechaniu podjęcia określonych czynności medycznych. Może on dotyczyć bądź rozpoznania stanu zdrowia pacjenta (błąd diagnostyczny), bądź wyboru metody leczenia czy też sposobu realizacji tego leczenia (błąd terapeutyczny). Wyróżnia się także błąd techniczny, czyli wadliwe pod względem technicznym przeprowadzenie czynności terapeutycznej, jak również błąd organizacyjny, tzn. nieprawidłowe pełnienie funkcji organizacyjnych przy leczeniu pacjenta.

Podstawowymi przesłankami odpowiedzialności lekarza są:
• sprzeczność zachowania wiedzy i praktyki medycznej,
• skutek w postaci negatywnych konsekwencji dla zdrowia lub życia pacjenta
• związek pomiędzy tymi dwoma elementami powodujący, że skutek ten wynika z zachowania lekarza (na gruncie prawa mówi się, że między zachowaniem a skutkiem zachodzi związek przyczynowy).

W praktyce lekarza dentysty najczęściej spotkać można się z błędem terapeutycznym i technicznym, rzadziej z diagnostycznym, co wynika ze specyfiki pracy stomatologa. Oczywiście w przypadku lekarzy dentystów częściej zdarzają się przypadki błędów zagrażające zdrowiu pacjenta, a nie jego życiu, co powoduje, iż ewentualna odpowiedzialność za błędy dotyczy skutków o mniejszym ciężarze gatunkowym. Cecha ta odróżnia odpowiedzialność karną lekarza dentysty od odpowiedzialności na ogólnych zasadach.

Działanie bądź zaniechanie lekarza dentysty bada się z punktu widzenia wiedzy medycznej tak, aby odpowiedzieć na pytanie: czy zachowanie spełniało standardy wiedzy medycznej oraz czy spowodowało negatywny skutek dla pacjenta? Brak któregokolwiek z tych elementów oznacza, że lekarz nie ponosi odpowiedzialności. Innymi słowy, jeśli nastąpił skutek w postaci uszczerbku na zdrowiu pacjenta, ale zachowanie lekarza było zgodne z obowiązującymi standardami, to lekarz nie jest odpowiedzialny za powstały skutek. Organy ścigania czy organy wymiaru sprawiedliwości muszą posiłkować się wiedzą biegłego, a w niektórych przypadkach nawet kilku biegłych z różnych dziedzin. To oni muszą odpowiedzieć na pytanie, czy doszło do błędu w sztuce lekarskiej i czy wynikiem tego błędu jest uszczerbek na zdrowiu pacjenta, tzn. czy pomiędzy postępowaniem lekarza a negatywnym wynikiem leczenia zachodzi związek przyczynowo-skutkowy.

Ocena wartości opinii biegłych jest zadaniem najistotniejszym w sprawie karnej za błąd w sztuce lekarskiej i wymaga współdziałania lekarza ze swoim obrońcą. Znalezienie argumentów przeciwko opinii biegłego, która jest niekorzystna dla oskarżonego lekarza – chociaż nie przesądza o wyniku sprawy – stwarza możliwości obrony w postępowaniu karnym. Ważne jest w takim przypadku współdziałanie lekarza z obrońcą, w szczególności, że opinia taka może być zakwestionowana nie tylko z punktu widzenia wiedzy medycznej, ale także w myśl reguł prawnych. Trzeba pamiętać, że reguła prawa karnego stanowi, że dla przypisania komuś odpowiedzialności karnej za konkretne zachowanie koniecznym jest niebudzące wątpliwości stwierdzenie, że owo zachowanie zaowocowało negatywnym skutkiem. Brak tej pewności może oznaczać jedynie uwolnienie lekarza od zarzutu błędu w sztuce. Trzeba też pamiętać, że w praktyce opinie biegłych mogą być tak sformułowane, że brak jest pewności co do powiązania owego błędu ze skutkiem.

Obrona lekarza przed odpowiedzialnością za błąd najczęściej daje rezultaty w przypadku znalezienia innych niż zachowanie lekarza przyczyn uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Są to czynniki najczęściej zewnętrzne, niezależne od lekarza, bądź też całkowicie leżące po stronie pacjenta (brak kontynuowania leczenia, niezdrowy tryb życia, uzależnienia itp.). Jeżeli są to skutki równorzędne z zachowaniem lekarza, to może dojść do sytuacji, gdy nie można rozstrzygnąć co w istocie spowodowało efekt negatywny dla zdrowia pacjenta. W myśl reguł prawa karnego powinno to prowadzić do zakwestionowania odpowiedzialności karnej lekarza. Trzeba jednak pamiętać, że opisane wyżej reguły dotyczą jedynie odpowiedzialności karnej, a nie cywilnej, gdzie obowiązują inne zasady odpowiedzialności. Nie można zatem zakładać, iż brak odpowiedzialności karnej za błąd w sztuce oznacza zamknięcie kwestii odpowiedzialności cywilnej.

Odpowiedzialność lekarza dentysty kształtuje się w sposób zbliżony do odpowiedzialności lekarzy innych specjalności, lecz posiada swoje charakterystyczne odrębności, które wynikają ze specyfiki zawodu. Trzeba mieć na uwadze, że coraz powszechniejsze staje się zagadnienie odpowiedzialności lekarza za błąd medyczny na gruncie prawa karnego. Niestety, lekarz ma ograniczone możliwości zapobiegnięcia takim sytuacjom, gdyż żadne oświadczenia, zastrzeżenia czy klauzule nie zabezpieczą lekarza przed postawieniem zarzutu spowodowania błędu w sztuce medycznej w sytuacji, gdy taki błąd został popełniony. Dlatego też w sytuacji postawienia zarzutów, a następnie skierowania aktu oskarżenia do sądu przeciwko lekarzowi, ważne z jego punktu widzenia jest ustanowienie kompetentnego i zaufanego obrońcy, a także współpraca z nim celem wyjaśnienia wszelkich okoliczności sprawy.

Kontakt:

Ewelina Zawiślak
Associate
Kancelaria Prawna „Świeca i Wspólnicy” Sp. k.

ul. Bagatela 11 lok.3
00-585 WARSZAWA
Tel.: (22) 646 49 59
 

To post a reply please login or register
advertisement
advertisement