Aktywność fizyczna podstawą nowej piramidy zdrowego żywienia

„Nie tylko to, co jemy, ale również to, jak często jesteśmy aktywni fizycznie decyduje o naszym zdrowiu” – podkreślił prof. Mirosław Jarosz. „Z tego powodu zmieniliśmy nazwę piramidy, teraz jest to piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej” – dodaje podkreślając, że ważny jest każdy rodzaj aktywności, zarówno bieganie i jazda na rowerze, jak również spacery oraz wchodzenie po schodach. Ważne także, żeby wysiłek był regularny, najlepiej przynajmniej 30-45 min. dziennie.

Wg prof. Jarosza, wysiłek fizyczny powoduje wydzielanie korzystnych dla zdrowia substancji i wpływa na przemianę materii. Działa on podobnie jak cenne składniki pokarmowe, wchodzi z nimi w korzystne interakcje, chroni przed nadwagą i otyłością, wydłuża życie. Spośród produktów spożywczych najważniejsze są warzywa i owoce. „Należy sięgać po nie jak najczęściej, badania nie pozostawiają wątpliwości, że każda ich porcja zmniejsza ryzyko wielu schorzeń, w tym głównie chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworów i wydłuża życie” – zaakcentował prof. Jarosz.

Dziennie powinno się spożywać co najmniej 400 gramów tych produktów, które można zastąpić sokiem, najlepiej wielowarzywnym. 3/4 dziennego spożycia powinno przypadać na warzywa, a 1/4 – na owoce. „Niepokojące jest jednak, że od 2010 r. spada w Polsce spożycie warzyw i owoców, co może w przyszłości zwiększyć zachorowalność naszych rodaków na zawały serca, udary mózgu i choroby nowotworowe” – zwrócił uwagę prof. Jarosz.

Na 3. miejscu w nowej piramidzie są produkty zbożowe, w tym szczególnie pełnoziarniste (z tzw. pełnego przemiału). Powinny być one spożywane podczas większości posiłków. Kolejne miejsce zajmuje mleko. Należy wypijać dziennie co najmniej 2 duże szklanki tego napoju, który można zastąpić jogurtem i kefirem lub częściowo serem.

Dopiero na 5. miejscu są produkty mięsne, które powinny być jedynie dodatkiem do warzyw, w tym roślin strączkowych oraz produktów zbożowych. Najbardziej zalecane są ryby i jaja, a najmniej czerwone mięso i wędliny. Powinno się spożywać tygodniowo nie więcej niż 0,5 kg wołowiny, wieprzowiny i drobiu oraz wędlin. „Czerwone mięso uznano niedawno za kancerogenne, jego spożycia należy ograniczyć, lepiej zastąpić je rybami i drobiem, ale spożycie ryb w naszym kraju ostatnio spadło” – podkreślił prof. Jarosz.

Na ostatnim miejscu, na szczycie piramidy, postawiono tłuszcze, których spożycie powinno być ograniczane, szczególnie tłuszczów zwierzęcych. „Od 1992 r. w diecie Polaków spożycie tłuszczów zwierzęcych spadło, co jest korzystne, ale jednocześnie niepokojąco wzrosła konsumpcja tłuszczów roślinnych” – powiedział prof. Jarosz.

Z danych Instytutu Żywności i Żywienia wynika, że ogółem spożycie tłuszczów zwiększyło się w naszym kraju trzykrotnie, co przyczyniło się do wzrostu nadwagi i otyłości. „Dzieci z nadwagą i otyłych jest u nas 3-4 razy więcej niż przed ponad 20 laty. Najwięcej jest ich w woj. mazowieckim, gdzie prawie co 3. nastolatek w wieku 10-15 lat ma kłopoty z tuszą” – dodał prof. Jarosz.

W piramidzie nie znalazły się słodycze i cukier, bo należy ich unikać. Prof. Jarosz twierdzi, że możne je zastąpić owocami i orzechami. Nie wolno również dosalać potraw i lepiej kupować gotowe produkty spożywcze o niskiej zawartości soli, ponieważ zwiększa ona ryzyko zawału serca i udaru mózgu oraz raka żołądka. Można ją zastępować ziołami, np. rozmarynem, oregano, tymiankiem, kurkumą, imbirem i cynamonem – tym bardziej, że poprawiają smak i mają wiele cennych składników.

Na nasze zdrowie wpływa również wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Prof. Jarosza zwraca uwagę, żeby dziennie spożywać co najmniej 1,5 litra płynów. Specjalista, poza wodą i sokami, zaleca picie kawy i herbaty. 3-5 filiżanek kawy dziennie, również tej bezkofeinowej, zmniejsza ryzyko wielu chorób, takich jak udary mózgu i cukrzyca, a nawet choroby Alzheimera i choroby Parkinsona.

źródło: PAP Nauka w Polsce