Mózg to mięsień szczęścia

Psycholog i badaczka Ragnhild Bang Nes prowadziła badania nad szczęściem przez ponad 16 lat. Skupiała się głównie na zdrowiu publicznym, a z czasem wydała książkę „Cudowna kuracja. Jak stać się szczęśliwym w 31 dni”. Pokazuje w niej, jak korzystać z doświadczeń naukowców, aby stać się szczęśliwym. Pisze, że pozytywne doświadczenia korzystnie wpływają na zdrowie i wydłużają życie.

Starożytni filozofowie podkreślali, że szczęście dają małe przyjemności, to tzw. hedonistyczne podejście do życia. „To nie wszystko, bo mamy też szczęście eudaimoniczne, które podkreśla etyczne walory doświadczenia życiowego” – mówi Ragnhild Bang. Zwraca też uwagę, że wiele badań poświęconych jest „czuciu się” dobrze, a mniej uwagi zwraca się na to, jak dobrze funkcjonować, stworzyć takie warunki życia, które będą pełne wartości i sensu. „W coraz większym stopniu zarówno badacze, jak i politycy dostrzegają, że z dążeniem do szczęścia wiąże się wiele pozytywnych efektów, takich jak kreatywność czy mniej samotności" – dodaje.

„Ludzie, którzy są szczęśliwi prowadzą zdrowszy tryb życia. Dobrostan to zmniejszone ryzyko problemów ze zdrowiem psychicznym i poprawa funkcjonowania układu immunologicznego” – wyjaśnia badaczka. Udowodniono, że odczuwanie radości, szczęścia dobrze wpływa na zmniejszenie fizycznych i biologicznych skutków stresu, co wynika z działania układu współczulnego i przekłada się na wydłużenie życia.

Jedno z badań wpływu szczęścia na długość życia, które objęło mieszkańców USA pokazało, że odczuwanie dobrostanu przekłada się na wydłużenie życia prawie o 5 lat, prawdopodobnie dzięki zmniejszeniu skutków stresu. „Niektóre badania pokazują, że może to być nawet 7-8 lat” – mówi badaczka. Prowadzone w Norwegii badania na bliźniętach pokazały, że rzeczywiście pewne osoby są bardziej predysponowane do odczuwania szczęścia. Aż 80% tego, czy jesteśmy szczęśliwi jest uzależnione od tego, co mamy zapisane w genach. „To jednak wcale nie znaczy, że inne osoby szczęśliwe być nie mogą” – zastrzega badaczka. „Wiele można zrobić, aby poziom szczęścia zwiększyć. Badania na myszach, które były inaczej karmione pokazują, że środowisko, indywidualne wybory także mają wpływ na szczęście” – dodaje. Jak mówi, psychologiczne badania nad szczęściem sprowadzają się w gruncie rzeczy do tego, że się różnimy. „Trudno oczekiwać, że powstanie jakaś jedno lekarstwo, które będzie pasowało wszystkim. Ważne jest, aby sposób na szczęście dostosowywać do siebie” – zaznacza norweska badaczka.

W Wielkiej Brytanii kilka lat temu przeprowadzono szeroko zakrojone badanie, w którego ramach należało wymienić 50 różnych źródeł szczęścia. Największej liczbie badanych szczęście daje pójście spać w czystej, uprasowanej pościeli. Na drugim miejscu było uczucie, którego doznajemy, kiedy słońce ogrzewa nam twarz, a na trzecim „poczucie pozbycia się czegoś bardzo niewygodnego”. „Wiele tych pozycji było związanych z odczuwaniem przyjemności, np. zapach i smak świeżo mielonej kawy o poranku, ciasto czekoladowe, które sprawiają, że wiemy, że warto żyć, ale mają też cechy, że się zużywają” – powiedziała badaczka. Jej zdaniem te hedonistyczne przyjemności są jednak nie mniej ważne, bo one mają moc leczenia”.

Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje jedzenie 5 porcji owoców i warzyw dziennie dla osiągnięcia zdrowia fizycznego. Jedna z londyńskich fundacji postanowiła opracować takie podpowiedzi do osiągnięcia dobrego zdrowia psychicznego. „Zapytano mnie, czy mogłabym opracować 5 kluczowych zadań, które powinny być realizowane dla poprawy zdrowia psychicznego” – wspomniała badaczka. Dodała, że jej zespoły musiały przebić się przez ogrom literatury, żeby znaleźć coś, co byłoby odpowiednikiem 5 porcji warzyw i owoców, które proponuje WHO. Opracowano 5 tematów, które są uniwersalne dla osiągnięcia szczęścia. Są to: łączenie się w dobre relacje z innymi, bycie aktywnym, uważność, ciągłe uczenie się oraz dawanie.

Wiele badań wskazuje na priorytetową wagę relacji i nie chodzi tylko o najbliższe relacje. Badania pokazały, że nawet przelotna rozmowa z nieznajomymi w pociągu lub kawiarni potrafi poprawić nastrój. Druga kluczowa rzecz dla szczęścia to aktywność fizyczna. Ważna jest również uważność, czyli to, jak się czuję ze sobą, zwracanie uwagi na relacje, otoczenie, zauważanie środowiska wokół. Kolejny kluczowy temat dla osiągnięcia szczęścia to uczenie się nowych rzeczy. „Uczenie się, czynienie codziennych odkryć to wartości uniwersalne. Dlatego warto dawać sobie codziennie małą dawkę nowych odkryć.

Piąty temat pomocny w osiągnięciu szczęścia to dawanie. „Badania pokazują, że prospołeczne działanie aktywuje w mózgu pozytywne emocje” – zaznaczyła. Dlatego warto podejmować się wolontariatu, nastawiać na dawanie innym, a dzięki temu samemu też być szczęśliwym.

źródło: Nauka w Polsce