Search Dental Tribune

Zdrowie jamy ustnej a zmiany klimatyczne

W niedawnym przeglądzie zbadano zarówno bezpośredni, jak i pośredni wpływ zmian klimatycznych na zdrowie jamy ustnej, a jego ustalenia uwypukliły poważne konsekwencje dla publicznych systemów opieki stomatologicznej. (Zdjęcie: appledesign/Adobe Stock)

pon. 19 maja 2025

ratować

DELHI, Indie: Wpływ zmian klimatycznych na stan zdrowia ludzi jest dobrze udokumentowany, jednak mniej zbadane pozostaje oddziaływanie zmian klimatu na zdrowie jamy ustnej. W niedawno przeprowadzonym przeglądzie literatury przeanalizowano, w jaki sposób zmiany klimatu mogą wpływać na zdrowia jamy ustnej. Z badania wynika, że ​​zmiany klimatyczne przyczyniają się do częstszego występowania m.in. próchnicy i chorób przyzębia, a także mogą wpływać na dostępność usług stomatologicznych. Autorzy badania twierdzą, że należałoby opracować i wprowadzić w życie odpowiednie strategie działania, tak aby sprostać wyzwaniom stojącym wobec służby zdrowia, w tym opieki stomatologicznej, wobec pogłębiającego się kryzysu klimatycznego.

Zmiany klimatyczne stanowią rosnące zagrożenie dla zdrowia na świecie. Według raportu Global Risks Report 2024 opublikowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne oczekuje się, że skutki te będą się nasilać w ciągu następnej dekady. Oprócz bezpośredniego wpływu na zdrowie jamy ustnej, zmiany klimatyczne mogą utrudniać dostęp do opieki stomatologicznej ze względu na zakłócenia finansowe i logistyczne spowodowane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.

Autorzy badania dokonali przeglądu literatury na temat wpływu zmian klimatycznych na zdrowie jamy ustnej i zawód lekarza dentysty. Do ostatecznej analizy włączono dziesięć prac opublikowanych w latach 2010–2024: cztery prace poglądowe, trzy artykuły naukowe, dwa komentarze i jedno badanie jakościowe.

W przeglądzie zidentyfikowano zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie powiązania między zmianą klimatu a szeroką gamą schorzeń jamy ustnej, w tym próchnicą, erozją, rakiem jamy ustnej, wadami rozwojowymi szkliwa, chorobami przyzębia, urazami zębów oraz fluorozą. Powiązania te podkreślają potencjalny wpływ zmian klimatycznych na zdrowie jamy ustnej.

Przegląd wykazał, że ekstremalne zjawiska pogodowe mogą ograniczać dostęp do opieki stomatologicznej, zwiększać ryzyko urazów, infekcji i chorób wynikających z niedostatecznej higieny i zanieczyszczenia wody. Doniesiono również o badaniu, w którym wskazano podwyższone ryzyko zachorowań na raka jamy ustnej związane ze zwiększonym promieniowanie słonecznym.

Oprócz tych bezpośrednich skutków w przeglądzie wykazano, że zmiany klimatyczne mogą wpływać na zdrowie jamy ustnej poprzez zmiany społeczno-ekonomiczne. Zła dieta i odżywianie – często wynikające z braku bezpieczeństwa żywnościowego związanego z klimatem – mogą negatywnie wpływać na zdrowie jamy ustnej. Co więcej, skutki zmian klimatycznych mogą powodować stres i problemy ze zdrowiem psychicznym, co z kolei może prowadzić do gorszej higieny jamy ustnej i zwiększonego bruksizmu. W przeglądzie wskazano również, że zmiany klimatyczne pogłębiają nierówności w dostępie do opieki medycznej, negatywnie wpływając na populacje silniej dotknięte ekstremalnymi warunkami pogodowymi, w szczególności społeczności o niskich dochodach, odległe i tubylcze, które już doświadczają ograniczonego dostępu do opieki stomatologicznej i większych dysproporcji w zakresie ochrony zdrowia jamy ustnej.

Zrównoważone strategie na rzecz zdrowego zdrowia jamy ustnej

W przeglądzie podkreślono szerszy wpływ zmian klimatycznych na świadczenie opieki zdrowotnej. Zauważono na przykład, że ekstremalne zjawiska pogodowe mogą zakłócać dostawy produktów i systemy transportowe, prowadząc do niedoborów zasobów i rosnących kosztów w stomatologii.

W odpowiedzi na te wyzwania autorzy opowiadali się za bardziej zrównoważonymi praktykami w zawodzie dentysty, takimi jak wybór dostawców i produktów bardziej przyjaznych środowisku. Zalecili także przyjęcie podejścia opartego na gospodarce o obiegu zamkniętym, aby zminimalizować ilość odpadów i promować zrównoważony rozwój.

W przeglądzie stwierdzono też, że systemy publicznej opieki stomatologicznej powinny być lepiej przygotowane, aby móc radzić sobie ze skutkami zdarzeń związanych z klimatem poprzez zapewnienie ciągłości opieki w sytuacjach awaryjnych i wzmocnienie lokalnych programów wspomagania i promocji zdrowia jamy ustnej. Kluczowe zalecenia w tym zakresie obejmują poszerzenie wykorzystania telestomatologii, poprawę planowania odporności finansowej i poprawę przechowywania leków, aby zapobiec potencjalnym kryzysom podczas ekstremalnych zjawisk klimatycznych, zmniejszając w ten sposób ryzyko nieskutecznego leczenia i niepotrzebnego przepisywania antybiotyków.

Podsumowując, ustalenia podkreślają pilną potrzebę proaktywnych, opartych na dowodach działań, aby zapewnić dostępność, odporność i sprawiedliwość systemów opieki stomatologicznej w obliczu zmieniającego się klimatu. W tym celu autorzy wezwali także do zwiększenia finansowania badań mających na celu pogłębienie wiedzy na temat wpływu zmian klimatycznych na zdrowie jamy ustnej i opracowanie skutecznych strategii długoterminowych.

Badanie zatytułowane „Wpływ zmian klimatycznych na stomatologię i zdrowie jamy ustnej: przegląd literatury” (Impact of climate change on dentistry and oral health: A scoping review”) zostało opublikowane w Internecie 31 marca 2025 r. w BDJ Open.

Tagi:
To post a reply please login or register
advertisement
advertisement