Nowe perspektywy dla codziennej procedury mycia zębów?

Przeciętny człowiek myje zęby 2 albo nawet 3 razy dziennie – to codzienny nawyk. Prawie zawsze odbywa się to nad umywalką, przy odkręconym kranie z ciepłą wodą. Stojącej obok szklanki, w której zwykle stoi szczoteczka do zębów najczęściej przy tej okazji się nie używa. Zaschnięte na niej krople wody z resztkami pasty, która spłynęła wzdłuż rączki szczoteczki w poprzednich dniach lub tygodniach, nawet z punktu widzenia laika, nie zachęcają do jej użycia. Nachylamy się więc nad umywalką i płuczemy jamę ustną wodą z kranu. Trwa to średnio od kilkunastu sekund do 2-3 min. W tym czasie ok. 1-2 l wody spływa bezużytecznie do kanalizacji.

Przyjmując, że w czasie jednego zabiegu mycia zębów tracimy tylko 1 l wody, to przy powtórzeniu tej procedury tylko 2 razy w ciągu dnia, strata wody to 2 l dziennie. To oznacza, że np. w Niemczech przy ogólnej liczbie ludności na poziomie 80 mln (dane z 2010 r.) codziennie bezużytecznie spływa do kanalizacji 160 mln l wody – najczęściej ciepłej! Te dane wystarczy mnożyć dalej: w ciągu tygodnia x 7, w ciągu roku x 365, co daje 58 mld 400 mln l (58 mln 400 000 m3) wody pitnej. Przeliczmy te wartości odpowiednio do liczby ludności w Unii Europejskiej (ok. 600mln mieszkańców), przyjmując dla uproszczenia, że spośród nich tylko 500 mln osób czyści codziennie zęby rano i wieczorem: 500 mln x 2, co daje 1 mld l wody dziennie i odpowiednio 365 mld l wody rocznie ogólnych strat wody pitnej w Europie – to 365 mln m3. Przy średnim koszcie wody pitnej za 1 m3 na poziomie 10 euro, straty wynoszą 3,65 mld euro rocznie, tylko w Europie. A wszystko tylko dlatego, że podczas mycia zębów nie używamy szklanki z odpowiednią ilością wody.

W związku z ogólnie znanym zdaniem ekspertów i prognoz dotyczącym zapasów wody pitnej na świecie, należy uwzględnić wszystkie rozsądne i uzasadnione możliwości oszczędzania wody pitnej. Specjaliści twierdzą, że może jej zabraknąć na świecie wcześniej niż ropy naftowej, dlatego należy przemyśleć i wdrożyć nowe koncepcje wykorzystania istniejących zasobów wody i wciąż jeszcze bardziej efektywnie zmieniać dotychczasowe standardy myślenia na ten temat.

Woda do picia, którą dysponujemy obecnie to pod względem jakości nie ta sama woda, którą piliśmy 50 lat temu, jednaki wówczas, i teraz definicja uzdatniania wody do osiągnięcia jej pitnej jakości zawiera kryteria czysto mikrobiologiczne. Wszystkie bez wyjątku regulacje prawne dotyczące wody pitnej podają jako podstawowe parametry brak następujących bakterii: Escherichia coli, Enterokokow i innych z bakterii z grupy Coli. Definicje ustawowe podają ponadto listę związków chemicznych, których obecności nie można wykluczyć. Stąd też podaje się górne wartości graniczne ich koncentracji, które w wodzie pitnej nie powinny być przekroczone. Takim rozwiązaniom towarzyszą odpowiednie przepisy wykonawcze dotyczące stałych kontroli koncentracji tych związków chemicznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje w opublikowanym w r. 2003 Dokumencie „Guidelines for drinking water quality”, Geneva, 2003,(WHO/SDE/WSH/03.04./25) wykaz 125 związków chemicznych zanieczyszczeń wody z dokładnym ich określeniem oraz wartościami granicznymi.

W ostatnim 10-leciu zwróciły uwagę i zaniepokoiły naukowców zajmujących się problematyką jakości wody pitnej, zanieczyszczenia dotąd nieznane, związane z rozwojem cywilizacji ostatnich dekad, o których istnieniu w tym wymiarze dotąd nie zdawano sobie sprawy. Należą do nich zanieczyszczenia chemiczno-farmaceutyczne, np. nie w pełni metabolizowane przez ludzki organizm estrogeny z masowo zażywanych środków antykoncepcyjnych, a także tylko częściowo metabolizowane i nadużywane antybiotyki, środki przeciwbólowe i narkotyki. Ta tematyka jest przedmiotem intensywnych prac instytutów naukowo-badawczych na całym świecie.

Wpływ na jakość wody mają także tak ważne parametry, jak wartość pH i stopień twardości bardzo różnie określone w różnych miejscach na świecie. Ta problematyka znalazła się w ostatnich latach w centrum zainteresowania placówek naukowych USA i Kanady, gdzie opublikowano znaczną liczbę badań dotyczących zależności pomiędzy stopniem twardości wody i schorzeniami serca oraz układu pokarmowego.

W niemiecko-polskim zespole naukowo-badawczym już od dawna podejmowaliśmy problematykę badań jakości wody z punktu widzenia jej użycia do codziennej higieny jamy ustnej, rozumianej jako profilaktyki schorzeń zębów, błon śluzowych jamy ustnej i przyzębia. Po dokonaniu analizy piśmiennictwa naukowego w zakresie wspomnianej tematyki postanowiliśmy określić optymalne parametry chemiczne wody, która spełniałaby wszystkie warunki stawiane przez współczesną profilaktykę stomatologiczną. W sprecyzowaniu kierunku dalszych badań pomógł przypadek.

Jeden z członków naszego zespołu, podczas wielokrotnych pobytów turystycznych w wysoko położonych miejscowościach alpejskich, zauważył wyraźne różnice w efektywności codziennego mycia zębów oraz dokładności usuwania zanieczyszczeń, złogów i trudno zmywalnych zabarwień wynikających z picia kawy, herbaty, czerwonego wina i innych zabarwień pochodzenia spożywczego. Przeprowadziliśmy wstępne wywiady z mieszkańcami tych miejscowości oraz niewieloma praktykującymi w okolicy lekarzami dentystami. Rozmowy potwierdziły, że mieszkańcy tych okolic posiadali optycznie znacznie jaśniejsze „lepiej umyte” zęby i nie obserwowali krwawienia dziąseł, zachowując je w wielu wypadkach w komplecie do późnych lat życia, bez stosowania lepszych niż w przypadku zamożniejszych populacji wielkomiejskich środków higieny. Pobrano próbki lokalnej pitnej wody wodociągowej i poddano je badaniom chemicznym w kilku specjalistycznych laboratoriach w różnych krajach Europy.

Stwierdziliśmy, iż znaczącym czynnikiem efektywności codziennej procedury mycia zębów jest przede wszystkim woda, jej jakość, optymalny skład chemiczny, pH i twardość, co dotychczas zostało pominięte przez badania naukowe w tym zakresie. Do dzisiaj zajmuje się nauka i przemysł w obszarze profilaktyki jamy ustnej jedynie wprowadzaniem wciąż nowszych modeli szczoteczek do zębów i prezentacją nowych receptur past do zębów.

Zasoby optymalnej wody odnaleźliśmy w Europie (i poza Europa ) w znacznej liczbie. W wielu miejscowościach nie tylko nie zdefiniowano wody mineralnej, ale używa się jej jak zwykłej wody „wodociągowej”. Przeprowadzone testy pozwoliły na opatentowanie tych właściwości wody w Europejskim Urzędzie Patentowym.

USPTO, PCT.EPO udzielił patentu 30.3.2011 r. „Dental Water” działa profilaktycznie i terapeutycznie: redukuje powstawanie płytki nazębnej i kamienia nazębnego, poprawia znacznie efektywność działania past do zębów, tzw. zmywalność złogów miękkich i zabarwień pochodzenia spożywczego. Podwyższa także przejściowo wartość pH śliny, stabilizuje fizjologię jamy ustnej, redukując liczbę patogennych bakterii odpowiedzialnych za powstawanie próchnicy i innych schorzeń przyzębia. Eliminuje także bakterie beztlenowe, a poprzez działanie wody powstałe zasadowe środowisko w jamie ustnej redukuje powstawanie niekorzystnych mikropradów w przypadku wypełnień metalicznych, metalowych elementów protetyki stałej, ruchomej i implantow. Zmniejsza również częstość zapadania na schorzenia jamy ustnej typu bakteryjnego, wirusowego grzybiczego, poprawia inicjujące procesy trawienia zapoczątkowane w jamie ustnej.

Dokonano rejestracji znaku towarowego dla opisanej wody w OHIM pod nazwa „Dental Water” i być może w niedalekiej przyszłości woda do mycia zębów, naturalna woda mineralna o specjalnych właściwościach profilaktycznych dla higieny jamy ustnej i leczenia schorzeń zębów i przyzębia zagości na stałe w naszych łazienkach.

Kontakt:
Dr med. dent. Jacek Nocoń
Finanzstr. 8, 46145 Oberhausen, Niemcy
Tel.: 0049 208 635 09 00
Faks: 0049 208 635 09 02
E-mail: jnocondr@aol.com